Meryem Hazal Çamurcu
Son zamanlarda siyasetin gündeminden düşmeyen bir konu da öğretmenler. Eğitim İzleme Raporu 2021 kapsamında öğretmenlere ilişkin verilerin olduğu bir rapor yayınlandı. 2020-21 eğitim-öğretim yılındaki verilere göre Türkiye’de toplam 1.112.305 öğretmen var. Bunun %85,4’ü resmi kurumlarda görev alırken %14,6’sı ise özel kurumlarda. Bir önceki eğitim-öğretim yılına göre resmi kurumlardaki öğretmen sayısı %0,8 artmış. Özel kurumlardaki öğretmen sayısı ise %7,2 azalmış.
Bu eğitim-öğretim yılında okul öncesi eğitimdeki öğrenci sayısı bir önceki yıla göre daha az. Bir önceki yıla göre %24,8 öğrencinin azaldığı okul öncesi dönemde öğretmen sayısı da azalmış durumda. Okulöncesi kademesindeki öğretmenler ise bir önceki yıla göre %3,8 azalmış. Öğretmenlerdeki azalmanın özel öğretim kurumu kaynaklı olduğu görülüyor. Buna göre, özel öğretim kurumlarındaki öğretmen sayısı %15 azalırken resmi kurumlardaki öğretmen sayısı %0,3 artmış.
Raporda öğretmenlerin sorunlarına yer verilen bir bölüm de mevcut. Söz konusu rapora göre, Öğretmenlerin en büyük sorunlarından biri olan maaşların diğer ülkelerdeki öğretmen maaşlarıyla karşılaştırması raporda yer alıyor. 2020 yılında Türkiye’de ilkokul öğretmeninin yıllık başlangıç maaşı 28.997 $ iken OECD ortalaması 34.942 $. 2020 yılında en yüksek öğretmen maaşının olduğu ülke 69.452 $ ile Lüksemburg olurken ikinci sırada 65,475 $ ile Almanya yer alıyor. Eğitim-Sen’in araştırmasındaki veriye göre de mesleklerini yaparken öğretmenlerin mutsuz olmalarının ana nedenlerinden biri maaşların yetersizliği. Maaşlarla ilgili bir başka sorun ise maaşların mesleğin ilk yılından itibaren artış oranı. Yani bir öğretmenin mesleğe ilk başladıktan sonra kademe arttıkça alabileceği en yüksek maaşla ilk aldığı maaş arasında sadece %12 fark var. OECD ortalamasında ise bu oran %66.
Eğitim-Sen’in araştırmasında öğretmenlerin çalışma koşulları ve sorunları fazlasıyla işlenmiş. Araştırmaya katılan öğretmenlerin %42’si mesleğini yaparken huzurlu ve mutlu olmadıklarını ifade etmiş. Mesleklerini yaparken huzursuz hissetme nedenlerinden biri maddi koşulların gün geçtikçe zorlaşması. Mesleki saygının olmaması da başka bir neden. Eğitim politikaların değişmesi ve siyasi kadrolaşma da nedenler arasında. Çalışırken baskı görüp görmedikleri sorusuna öğretmenlerin %38,7’si baskı gördüklerini belirtmişler. Çalışma koşullarının gidişatı sorusuna %74,5 daha kötüye gittiği cevabını vermiş. Koşullardan memnun olan öğretmenlerin oranı ise sadece %4,9. “Ülkenin ve eğitimin içinde bulunduğu koşulları göz önüne aldığınızda geleceğe güvenle bakabiliyor musunuz?’’ sorusuna sadece öğretmenlerin %8,4’ü ‘Evet’ cevabını vermiş.
Kaynaklar:
Eğitim-Sen, “Öğretmenlerin Çalışma Koşulları ve Sorunlarına Bakışı Araştırması: Öğretmenlerin Sorunları Acil Çözüm Bekliyor!”, erişim tarihi: 26.08.2022.
https://egitimsen.org.tr/wp-content/uploads/2015/11/E%C4%9Fitim-Sen-Ara%C5%9Ft%C4%B1rma-Analiz.pdf
Eğitim Reformu Girişimi, “Öğretmenler Eğitim İzleme Raporu 2021”, erişim tarihi: 24.08.2022.