Toplum gün geçtikçe gelen zamlarla gelir gider dengesini sağlamakta zorlanıyor. Türkiye Raporu olarak Mart ayında katılımcılarımıza “Geçinebiliyor musunuz?” diye sorduğumuzda her iki kişiden birinin geçinemediği yanıtına ulaştık. Gelirlerinin giderlerini karşılamaya yetmediği cevabını verenler %50 oranında.
Türkiye’de toplumun %37’si asgari ücret kazanıyor. 2021 yılında asgari ücret 2.825,90 TL olarak belirlenmişti. Enflasyondan dolayı 2016’dan beri yılda bir kez belirlenen asgari ücret 2020 yılında 2 kez belirlendi. Ocak 2022’de 4.253,40 TL olarak belirlenen asgari ücret, Temmuz 2022’de 5.500,35 TL olarak güncellendi. 2023 yılındaki güncel asgari ücret %54.5 zam oranı ile 8.506,80 TL olarak belirlendi.
Enflasyona rağmen gelir gider dengesini korumaya çalışan vatandaşın destekçisi bu zamlar oldu. Ancak gıda fiyatlarına gelen zamlar ile asgari ücrete yapılan zam dengeli mi? Vatandaşın maaşına gelen zam alım gücünü ne kadar etkiledi? Bu soruların cevaplarını verebilmek için son üç yılda gıda fiyatlarına gelen zamları araştırdık. 2021’den günümüze ramazan ve bayrama özel daha çok satın aldığımız ürünlerin fiyat değişimini listeledik.
2022 ve 2023 fiyatlarını incelediğimizde en çok zam gelen ürün %207 ile antep fıstığı oluyor. Onu ikinci olarak %172 ile kolonya takip ediyor, üçüncü sırada %168 ile tereyağı var. %89 zam oranı ile ramazan ayının bir simgesi olan güllaç dördüncü sırada yer alıyor. İftarların vazgeçilmezi olan pide %67 zam oranı ile beşinci sırada. Hurma ise %56 zam oranına sahip. En az zam oranına sahip ürün ise %25 ile şeker.
Ramazan ayının simgesi olan, iftarların vazgeçilmezi ürünleri incelediğimizde pidenin adet fiyatının 2021 yılında 4 TL iken 2022’de 6 TL olduğunu görüyoruz. Günümüzde ise pidenin fırınlardaki satış fiyatı 10 TL. Bir başka iftar vazgeçilmezi olan hurmanın 2021 fiyat verisine ulaşamadık ancak 2022’de 180 gramlık bir paketi 73 TL olarak satışa çıkıyordu. Hurmanın 180 gramlık aynı paketi 2023 Nisan ayında ise 115 TL’den satışta. Marketlerde satışta olan paketli 400 gr güllaç 2021 yılında 24,90 fiyat etiketine sahipken, 2022 yılında 42,90’dan satışa çıktı. 2023 Nisan ayında ise 81 TL.
2021 yılında 57,90 TL olan bir kilo tereyağı, 2022 yılında 109,95 TL olarak satıştaydı. Fiyatı 2023 yılında 295 TL’ye çıktı. Listemizin en az zam alan ürünü olan şeker 2021 yılında 6,75 TL, 2022’de ise 22,75 TL olarak raflardaydı. 2023 fiyatı ise 28,50 TL. Listemizde %207 zam oranı ile en çok zam alan ürün olan antep fıstığı 2022 yılında 36,50 TL olarak raflardaydı. 2023 Nisan ayı fiyatı ise 111,90 TL.
2020 Mart ayında ülkemizde görülen Covid ile beraber hayatımızda daha büyük bir yer edinmiş olan kolonya, bayramlarda da geleneksel olarak misafir karşılama kısmında ikram edilen bir ürün. Bayramlarda satın alınan bir kolonyanın 250 ml şişe fiyatı 2021 yılında 17,90 TL iken 2022’de 42,90 TL’ye yükselmiş. 2023 Nisan güncel fiyatı ise 115,90 TL.
Toplum gıda fiyatlarına gelen zamlarla beraber güncellenen asgari ücret ile gelir gider dengesini korumaya çalışmaya devam ediyor. Biz de Türkiye Raporu olarak katılımcılarımıza uzun zamandır ekonomiyle ilgili “Geçinebiliyor musunuz?”, “Harcamalarınız nasıl değişti?” ve “Ekonominin nasıl olduğunu düşünüyorsunuz?” gibi sorular sormaya devam ediyoruz.