Meryem Hazal Çamurcu
Türkiye’de her şey gibi engelli olmak da çok zor. Buna karşın, engelleri aşarak başarılara imza atan sporcular her geçen gün artıyor. Türkiye’de 4 ayrı federasyona kayıtlı toplam 45 bin 923 lisanslı sporcu var.
Türkiye’de Sporda Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Raporu’ndaki verilere göre, Türkiye’deki engelli faal kadın sporcuların oranı %22,98 iken engelli faal erkek sporcu oranı ise %77,02. Bedensel engelli kadın sporcu oranı %18,5 iken bedensel engelli erkek sporcu oranı ise %81,5. Görme engelli kadın sporcu oranı %21, görme engelli erkek sporcu oranı %79. İşitme engelli kadın sporcu oranı ise %24,5 ve işitme engelli erkek sporcu oranı %75,5. Özel sporcularda kadınların oranı %31,9 iken erkeklerin oranı %68,1. Görüldüğü üzere tüm kategorilerde erkeklerin oranı kadınlardan daha fazla.
Engelli sporcuların Paralimpik Oyunlara katılımları ile ilgili verilere de yer verilen raporda kadın sporcuların Tokyo ve Pekin Paralimpik Oyunları hariç hepsinde erkek sporculardan daha az katılımı olduğu görülüyor. Tokyo 2020 Paralimpik Oyunlara Türkiye adına katılan kadın sporcuların oranı %50,57 iken erkek sporcu oranı ise 49,43. Bugüne kadar katılan tüm Paralimpik Oyunlardaki kadın oranı %40,68 iken erkek oranı ise %59,32.
Türkiye’nin ilk katıldığı Paralimpik Oyunları 1992 Barcelona. Bu yıl katılan sporcuların hepsi erkek. 1996 Atlanta Paralimpik Oyunlarına Türkiye katılmadı. 2000 Sydney Paralimpik Oyunlarına ise yine sadece erkek sporcular katıldı. 2004 Atina Paralimpik Oyunlarında kadın sporcular ilk defa yer aldı. Bu oyunlara katılan kadın sporcu oranı %12,5. Erkek sporcu oranı ise %87,5. 2008 Pekin Paralimpik Oyunlarında kadın ve erkek sporcu sayısı eşit. 2012 Londra Paralimpik Oyunlarında ise bu eşitlik bozulmuş. Londra’ya giden kadın sporcu oranı %30,43 iken erkek sporcu oranı ise %69,57. 2016 yılında Rio De Janeiro Paralimpik Oyunlarında erkek sporcular yine kadın sporculardan daha fazla. Bu oyunlara katılan kadın sporcu oranı %40,74 iken erkek sporcu oranı %59,26. 2020 Tokyo Paralimpik Oyunlarında ise bir ilke imza atıldı. Kadın sporcuların öne geçtiği Tokyo Paralimpik Oyunlarına katılan kadın sporcuların oranı %50,57 iken erkek sporcuların oranı %49,43 oldu.
Antrenörlerle ilgili bilgiler de raporda yer alıyor. Tokyo Paralimpik Oyunlarına katılan kadın ve erkek antrenörlerin arasındaki makas çok açık. Oyunlara katılan erkek antrenör oranı %84,38 iken kadın antrenör oranı sadece %15,62.
Bu sezon engelli sporcuların uluslararası başarıları tüm Türkiye’yi çok gururlandırdı. Yarışmalara giden sporcular başarılı şekilde ülkelerine döndüler. Sezon boyunca engelli sporcular 187 altın madalya,178 gümüş ve 165 bronz madalya ülkeye getirdiler.
Kaynaklar:
KASFAD, “Türkiye’de Sporda Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Raporu”
https://dspace.ceid.org.tr/xmlui/handle/1/2056
Anadolu Ajansı, “Engelli sporcular bu sezon uluslararası yarışmalarda 187’si altın 530 madalya kazandı”