Ev aletleri, deterjanlar, hatta tereyağları… Kadının iş hayatındaki yeri her geçen gün sağlamlaşsa da reklamlar kadınları ev işi rollere mahkum etmeye devam ediyor. Eşine “yardım eden” erkekler yüceltilirken aslında evin her bir bireyinin evine karşı sahip olması gereken sorumluluklar adeta göz ardı ediliyor. “Yardım değil, iş bölümü” gibi kampanyalar artık toplumda bu bilinci uyandırmaya çalışsa da Türkiye’de ev hayatı gerçekleri idealden çok uzak. Türkiye Raporu olarak bu konuyu basit bir soruyla ele aldık: “Evinizde bulaşıkları kim yıkıyor veya makineye kim yerleştiriyor?” Soru seçiminde bulaşık alışkanlıklarının sorulmasının önemli bir sebebi iş bölümüne daha açık bir alan olması. 2019 yılı verileri Türkiye’deki hanelerin %92’sinin bulaşık makinesi sahibi olduğunu gösteriyor. Bu durumda, herkesin kendi tabağını makineye yerleştirmesi gibi kolay bir yöntemle iş bölümü sağlamak mümkün. Bu soru yanıtlanırken elbette dikkate alınması gereken iki önemli konu katılımcının cinsiyeti ve hanenin kimlerden oluştuğuydu. Ancak, hane ayrıntılarına girmeden bile sonuçlar çarpıcı. Kadınların %79.,1’i “kendim yıkıyorum” yanıtını verirken bu oran erkeklerde yalnızca %12,1. Bulaşıkları kendisinin yıkadığını söyleyen erkeklerin ise %53,1’i bekar. Yani, “yalnızca eşim yıkıyor” yanıtını veren %54,6’ya dahil olmaları zaten mümkün değil. Öte yandan, kadınlarda “yalnızca eşim yıkıyor” yanıtını verenlerin oranı %2,9. Evdeki bulaşıklardan yalnızca eve gelen yardımcının sorumlu olduğunu belirtenlerin oranı ise yalnızca %0,4. “Eşim ve yardımcı” ve “annem ve yardımcı” yanıtlarıyla beraber bu oran %0,9 seviyesine ulaşıyor.
Araştırmada ortaya çıkan bir diğer önemli nokta da erkeklerin %21,2’sinin evde bulaşıkları yalnızca annesinin yıkadığını belirtmesi oldu. Katılımcılar arasında eşiyle beraber ebeveynleriyle yaşayan erkekler olsa da “yalnızca annem” yanıtını verenlerin %98,3’ünün bekar olması, toplumumuzda ‘gelinin rolü’nün hala değişmediğini gösteriyor. Bir diğer deyişle anneler ancak eve gelin geldiğinde rahatlıyor. Evde geliniyle yaşayanların %59,2’sinin soruya gelininin de dahil olduğu yanıtlar vermesi de durumu destekler nitelikte. Katılımcılar arasında evde damadıyla beraber yaşayan ise bulunmuyor. Araştırmada, bulaşıkları evde birden fazla kişinin yıkadığını belirten yanıtlar da var. Katılımcıların %5,2’si evde iş bölümü yapıldığını ifade ediyor. “Annem veya eşim”, “annem veya babam”, “annem veya kızım”, “eşim veya kızım”, “eşim veya gelinim”, “eşim, kızım veya gelinim” de verilen yanıtlar arasında yer alıyor. Katılımcıların %2,8’inin kızını da kapsayan yanıtlar verirken aynı oranın oğullar için %0,5 seviyesinde kalması yakın gelecekte erişkin olacak çocukların da evlerinde benzer düzenleri sürdüreceğine işaret ediyor. Genel olarak evde bulaşıklardan sorumlu olan kişilere dair verilen yanıtlar cinsiyetlere göre gruplandırıldığında ise büyük resmi görebiliyoruz. Hanelerin %85,7’sinde bulaşıklarla yalnızca kadınlar, %8’inde ise yalnızca erkekler ilgileniyor. Kadın ve erkeklerin iş bölümünde bulunduğu hanelerin oranı ise %5,9. Kısacası, Türkiye’de kadınların %34,2’sinin iş gücüne katılıyor olması ev hayatında aynı ölçüde karşılık bulmuyor. 9 milyonu aşkın ekonomik bağımsızlığa sahip kadının yalnızca çok küçük bir bölümü ev işlerini erkeklerle paylaşıyor.![bulasik.jpg](https://images.squarespace-cdn.com/content/v1/5def7d3669112a4a8b66ffa3/1580204209712-9MDML1UQOZFOWE8W9WG4/ke17ZwdGBToddI8pDm48kJK4Mm1kch8SFO9ZNkN1NT97gQa3H78H3Y0txjaiv_0fDoOvxcdMmMKkDsyUqMSsMWxHk725yiiHCCLfrh8O1z5QHyNOqBUUEtDDsRWrJLTmFk_H6M1tkD9NpL7mXac0oVSXdFfjxR5AjcLwGSebOiGBsFzzcw3xKxvyC_6CFFG_/bulasik.jpg)
![bulasik_2.jpg](https://images.squarespace-cdn.com/content/v1/5def7d3669112a4a8b66ffa3/1580204154581-NNVGOFWS6TM39H7FBKZW/ke17ZwdGBToddI8pDm48kJK4Mm1kch8SFO9ZNkN1NT97gQa3H78H3Y0txjaiv_0fDoOvxcdMmMKkDsyUqMSsMWxHk725yiiHCCLfrh8O1z5QHyNOqBUUEtDDsRWrJLTmFk_H6M1tkD9NpL7mXac0oVSXdFfjxR5AjcLwGSebOiGBsFzzcw3xKxvyC_6CFFG_/bulasik_2.jpg)
![bulasik.jpg](https://images.squarespace-cdn.com/content/v1/5def7d3669112a4a8b66ffa3/1580204209712-9MDML1UQOZFOWE8W9WG4/ke17ZwdGBToddI8pDm48kJK4Mm1kch8SFO9ZNkN1NT97gQa3H78H3Y0txjaiv_0fDoOvxcdMmMKkDsyUqMSsMWxHk725yiiHCCLfrh8O1z5QHyNOqBUUEtDDsRWrJLTmFk_H6M1tkD9NpL7mXac0oVSXdFfjxR5AjcLwGSebOiGBsFzzcw3xKxvyC_6CFFG_/bulasik.jpg)