Türkiye’de Demokrasiye Olan Güven Azalıyor mu?
Aras Tuna Öz
Kasım 2002 seçimlerinden bu yana, 20 yıllık süreçte Türkiye siyasi açıdan büyük değişiklikler yaşadı. Kasım 2002 seçimlerinde oyların %34,3’ünü alan AK Parti tek başına hükümeti kurmuş ve devam eden seçimlerde iktidarını korumasıyla Türk siyasetinde koalisyonlar dönemi kapanmıştı. 2017’deki Anayasa değişikliği referandumu ile kabul edilen ve Cumhurbaşkanının yetkilerini her alanda önemli ölçüde arttıran Cumhurbaşkanlığı sisteminin yürürlüğe girmesi Türkiye’nin siyasi tarihi açısından bir dönüm noktası oldu.
Cambridge Üniversitesi’nin yaptığı bir araştırma, gelişmiş ülkelerde demokrasiye yönelik hoşnutsuzluğun son 25 yılın en yüksek seviyesine ulaştığını ortaya koyuyor. Türkiye, Lübnan, İsrail ve Tunus’u kapsayan Ortadoğu bölgesinde yapılan araştırmada, demokrasiden memnuniyetsizliğin 2013’ten bu yana artarak 2019’da yüzde 60’a kadar yükseldiği görülüyor. Türkiye’deki demokratik gerilemeye ilişkin en önemli nedenler olarak gazetecilerin tutuklanması, yolsuzluklar, merkez bankasının öngörülemeyen politikaları ve siyasi tahakkümün etkisinde kalması olarak sıralanabilir.
Küresel ölçekte ise demokrasiye olan inancın azalması sebepleri popülizmin yükselmesi, ekonomik istikrara sahip olan Batı ülkelerini dahi vuran yüksek enflasyon ve ekonomik kriz ortamı ve İngiltere, Fransa, Macaristan gibi ülkelerde sağın yükselişi gibi etkenler üzerinden okunabilir.
Öte yandan, otoriterliğin yükselişi ile birlikte toplumların demokrasi taleplerinin arttığını görmek mümkün. Demokrasi Algısı Endeksi raporuna göre , dünyada demokrasi isteği bir önceki yıla göre 6 puan yükseldi. Önceki yıl %31 olarak gerçekleşen demokrasi isteği oranı güncel verilere göre %37. Türkiye ise 12 puanlık artışla demokrasi talebini en fazla arttığı ülkeler arasında beşinci sırada yer aldı. Talebin en fazla arttığı ülkelerde başı 21 puanlık artış ile Peru çekerken Yunanistan’da 17, Arjantin’de 15, Avusturya’da ise 13 puanlık bir artış yaşandı.
Sonuç olarak, çeşitli anketlerden, toplumsal protestolardan, beyin göçü verilerinden de anlaşılacağı üzere, mevcut hükümetin yönetimindeki son 10 yılda demokrasiye olan güvenin ve vatandaşların demokrasiden memnuniyetinin azaldığı söylenebilir.
Kaynaklar:
BBC, Demokrasi konusunda hoşnutsuzluk ‘rekor düzeyde’
https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-51304262
Pew Research Center, Public Trust in Government: 1958-2021
https://www.pewresearch.org/politics/2021/05/17/public-trust-in-government-1958-2021/
Euronews, Demokrasi Algısı Endeksi Raporu: Türkiye’de hükümetin koronavirüsle mücadelesine güven azaldı
Wikipedia, Türkiye’de Tutuklanan Gazeteciler Listesi
https://tr.wikipedia.org/wiki/Türkiye%27de_tutuklanan_gazeteciler_listesi
Wikipedia, Demokrasi Endeksi
Ayrıcalıklı Abonelik
ABONELİK PAKETLERİMİZİ İNCELEDİNİZ Mİ?
Size uygun paketi seçin, detaylı anket raporları düzenli olarak e-postanıza gelsin.
İNCELE