Türkiye ve Kiracıları

Elif Nur Çamurcu

Ipsos tarafından yapılan Kiracılık ve Konut Sahipliği Araştırmasına göre katılımcının %36’sı kendi evinde oturduğunu belirtirken kiracı olarak oturduğunu söyleyenlerin oranı ise %33. Araştırmaya katılan geri kalan %30’luk kesim ise evin kendilerine ait olmadığını ancak kira da ödemediklerini ifade ediyor. Kiracı olarak oturanların %21’i son bir sene içerisinde, %48’i son 1 ila 5 sene arasında, %31’i ise 5 seneden önceki bir zamanda kiraya çıktığı belirtiyor.

Peki, bu araştırmaya göre kiracıların oturdukları semt ve evden memnuniyet düzeyleri ne durumda? Veriler incelendiği zaman, araştırmaya katılan 530 kiracının %48’i oturduğu semtten memnun olduğunu, %25’i memnun olmadığını ve geri kalan %27’sinin ise ne memnun ne değil olduğu görülüyor. Aynı zamanda kiracıların %41’i oturdukları evden memnun iken %31’i memnun değil. Kiracıların geriye kalan %27’si ise oturduğu ev için ne memnunum ne de değilim şeklinde cevap vermiştir. 

Aynı araştırmaya göre, 530 kiracının %14’ü bugün taşınmak zorunda kalsa aynı semtte ihtiyacına ve bütçesine uygun kiralık ev bulabileceğini söylüyor. %86’ü ise aynı semtte bütçesine ve ihtiyacına uygun ev bulamayacağını ifade ediyor.

Türkiye’nin gündemine bakıldığı zaman ev sahiplerinin son dönemlerde kiracılarını çıkarmaya çalıştıkları ve özellikle yabancı uyruklu kişilere yüksek fiyatlarla kiraya vermek istedikleri görülmektedir. Bunun en büyük sebebi, enflasyon ile her şeyin fiyatında büyük bir artış yaşanırken bu durumdan kira fiyatlarının da doğal olarak etkilenmesi. Bu konuyla ilgili olarak Hükümet kiraların 1 Temmuz 2023’e kadar maksimum %25 oranında artırabileceği ile ilgili bir kira  düzenlemesi yaptı. Mayıs ayında genel olarak %40 oranında zam yapılırken bu düzenleme ile birlikte Haziran ayının ortasından itibaren zamların %25’te sabitlenmesi ev sahipleri tarafından tepkiyle karşılandı ve kiracılar ile ev sahipleri karşı karşıya getirilmiş oldu. Uzmanlar bu noktada kira sözleşmelerinin de önemine dikkat çekiyor. Ev sahiplerin kiracıyı istediği zaman çıkarma durumunun önüne geçilebilmesi için tahliye taahhüdüne dikkat edilmesi gerekiyor.   

Avrupa Birliği İstatistik Ofisi’nin 2020 verilerine göre kiracı oranının en fazla olduğu ülke %58 ile İsviçre. İkinci sırada ise %50 oran ile Almanya yer alırken üçüncü sırada ise %45 ile Avusturya var. Türkiye ise Avrupa ülkeleri arasında %42 ile dördüncü sırada yer almaktadır. Bunun yanında, Türkiye İstatistik Kurumu’nun verilerine bakıldığı zaman, Türkiye’de ev sahibi olma oranında düşüş yaşandığı görülmektedir. Avrupa Birliği İstatistik Ofisi’nin 2020 verilerine bakıldığı zaman ev sahibi oranının en yüksek olduğu ülkenin %96 ile Romanya olduğu görülmektedir. 

Kaynaklar:

Ipsos, Kiracılar: “Bugün taşınmak zorunda kalsak bütçemize uygun ev bulamayız”

https://www.ipsos.com/tr-tr/kiracilar-bugun-tasinmak-zorunda-kalsak-butcemize-uygun-ev-bulamayiz

CNN Türk, Kira Sözleşmelerinde Bunlara Dikkat

https://www.cnnturk.com/video/emlak/kira-sozlesmelerinde-bunlara-dikkat

Diken, Türkiye’de kiracı oranı Avrupa’ya göre ne durumda?

https://www.diken.com.tr/turkiyede-kiraci-orani-avrupaya-gore-ne-durumda/