Tüketici Ekonomiye Güveniyor Mu?

Yusufcan Ekinci

Tüketici Güven Endeksi, tüketicilerin kişisel mali durumları, ekonomiye ilişkin mevcut durum değerlendirmeleri, gelecek beklentileri ile yakın gelecekteki harcama ve tasarruf eğilimlerini ölçmeyi amaçlayan bir göstergedir. Anket sonuçlarından hesaplanan Tüketici Güven Endeksi 0-200 aralığında değer alabilmektedir. Tüketici Güven Endeksi’nin 100’den büyük olması tüketicilerin iyimser olduğunu, 100’den küçük olması ise kötümser olduğunu göstermektedir.   

Güncel veriler Ukrayna savaşının getirdiği huzursuzluğun tüketicinin ekonomiye olan güvenini azalttığını ortaya koyuyor. 2021 sonlarından beri devam eden kur yükselişi tüketicinin ekonomiye olan güvenini sarsmaya devam ederken Rusya’nın Ukrayna’ya savaş açması bu eğilimi daha da hızlandırdı. Petrol fiyatlarının yükselmesi ve yağ krizinin ardından tüketicinin ekonomiye güveni Şubat ayında %2 oranında azalmıştı. Şubat ayında Ocak ayına göre gelecek bir yıllık dönem için hanenin maddi durumu beklentisiyle genel ekonomik durum beklentisinde %3’e yakın bir düşüş yaşanmıştı. Mart ayında ise Şubat ayına göre gelecek 12 aylık dönemde hanenin maddi durumu beklentisinde %2’lik bir artış, genel ekonomik durum beklentisinde ise %1 oranında artış gözlemlendi.     

Tüketici Güven Endeksi, 2013 yılında 93-94 civarında bir ortalamaya sahipken son on yılda en yüksek seviyesini 2013 yazında görmüştü. 2017 yılının sonlarına kadar dalgalı bir trende sahip olan tüketici güveni, 2017 yılı sonunda 92 seviyelerindeydi. Tüketicinin ekonomiye duyduğu güven 2018 Haziranından aynı yılın Aralık ayına kadar %10’dan fazla değer kaybederek 80’e kadar geriledi. 2018 yılının sonundan sonra sürekli düşüşte olan tüketici güveni 2022 yılının Şubat ayına geldiğinde 72’ye kadar gerilemiş bulunmaktadır. 

Araştırma sonuçları savaş ve ekonomik sıkıntılarla birlikte tüketicinin ekonomiye olan güveninin oldukça azaldığını gösteriyor. 

Kaynaklar:

TÜİK, Tüketici Güven Endeksi -Şubat 2022

URL: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Tuketici-Guven-Endeksi-Subat-2022-45802

TCMB, Tüketici Güven Endeksi (TGE)

URL: https://evds2.tcmb.gov.tr/index.php?/evds/dashboard/4985

TCMB, Reel Kesim Güven Endeksi

URL:https://evds2.tcmb.gov.tr/index.php?/evds/serieMarket/collapse_15/5958/DataGroup/turkish/bie_rkgey2/