Türkiye Hangi Ülkeye Yakın Olmalı?

Yayınlanan araştırma sonuçları İstanbul Ekonomi Araştırma tarafından, 3-7 Mart 2022 tarihlerinde Türkiye çapında 12 ilde 1500 kişi ile yapılan anket çalışmasının sonucudur.

Mart ayı araştırmamızda katılımcılara Ukrayna’nın işgali ile kritik bir döneme giren uluslararası düzlemde Türkiye’nin hangi devletlerle yakın ilişkiler kurması gerektiğini sorduk. Katılımcıların %52 ile çoğunluğu Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne yakınlaşması gerektiğini ifade etti. AB’yi Körfez/Arap ülkeleri takip etti. %12, Ankara’nın Washington ile yakınlaşmasını desteklediğini ifade ederken  Rusya ve Çin toplumun dış politikada partner olarak en az tercih ettiği ülkeler oldu.

Sonuçlardan toplumun çoğunluğunun Türkiye’nin yüzünü 2000’li yılların başında olduğu gibi Avrupa’ya dönmesini istediği sonucu çıkarılabilir. Bununla birlikte ikinci sıradaki Körfez/Arap ülkeleri, petrol ve doğalgazda Rusya ile olan güçlü bağlarımıza bir alternatif teşkil edebileceği düşüncesiyle tercih edilmiş olabilir. Rusya’ya yapılan ekonomik yaptırımlar ve petrol fiyatlarının son sekiz yılın zirvesine ulaşması Batı ülkelerini de enerji konusunda yeni ilişkiler kurmaya itmişti. Bu bağlamda, ABD Başkanı Biden  Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve Suudi Arabistan liderleri ile görüşme talep etmiş fakat bu talebi reddedilmişti. 

Son olarak toplumun %10’u Rusya ile yakınlaşmamız gerektiğini ifade ederken Çin ile iyi ilişkiler kurmamızı isteyenlerin oranı %8 olarak gerçekleşti. Rusya ve Çin’e yaklaşmak isteyenlerin bu seçimi ekonomik kaygılarla mı yoksa Batı karşıtı bir motivasyonla mı yaptığını kestirmek güç. 

Seçmen grupları temelinde incelediğimizde ise bütün gruplarda çoğunluğun Avrupa ile iyi ilişkiler kurması gerektiğini düşündüğünü görüyoruz. Dış politikada AB’ye yakınlaşmayı en çok destekleyen seçmen grubu ise %78 ile HDP. HDP’yi %67 ile CHP takip ediyor. 

Bununla birlikte Türkiye’nin dış politikada Rusya’ya yakınlaşmasını en çok destekleyen seçmen grubu %18 ile İYİ Parti. İYİ Parti seçmeni aynı zamanda %5 ile ABD’ye yaklaşılmasını en az destekleyen seçmen grubu. Sonuçlara göre İYİ Parti seçmeni ABD’ye yaklaşmaktansa Çin ile ilişkileri iyileştirmeye daha olumlu bakıyor. Tüm bu veriler doğrultusunda, İYİ Parti içinde dış politikada Batı’ya yaklaşmayı destekleyenlerin diğer partilere oranla daha azınlıkta olduğunu söylemek mümkün. İYİ Parti seçmeni ayrıca Körfez ülkeleriyle ilişkilerin iyileştirilmesine AK Parti seçmeninden sonra en olumlu bakan grup. 

MHP seçmeni ise dış politikada Batı’ya yaklaşmak konusunda beklenenden olumlu bir tavır sergiliyor. MHP seçmeninin %14’ü Washington ile ilişkilerde ilerleme kaydedilmesi gerektiği görüşünde. Buna karşın Rusya ve Çin’e verilen destek %6 oranında seyrediyor. MHP seçmeni; HDP ve CHP’den sonra AB ile yakınlaşmaya en sıcak bakan grup. Tüm bu veriler bize MHP’nin dış politikada Batı ülkeleri ile yakınlaşmaya olumlu baktığını gösteriyor. Çin’e verilen desteğin düşük olması ise Çin’in Uygur Türklerine karşı işlediği insan hakları suçları ile açıklanabilir.