Share on facebook
Share on twitter
Share on email
Share on whatsapp

Suriyeli Sığınmacılar Nereye Yerleşiyor? 

Rüştü Soyupak

17 Aralık 2010’da 26 yaşındaki üniversite mezunu Tunuslu seyyar satıcı Muhammed Bouazizi’nin ruhsatsız sebze sattığı gerekçesiyle polisle yaşadığı  tartışmalardan sonra kendisini yakması bir ülkenin uyanışının başlangıcı oldu. Bouazizi’nin kendini yakmasının ardından gerçekleşen protestolar sonrası dönemin devlet başkanı Muhammed Gannuşi ülkeyi terk etmiş ve Tunus’ta rejim yıkılmıştı. Tunus’taki protestolar ve siyasi değişim diğer Arap ülkelerine de yayılırken Arap dünyasında demokrasi umudu yeşermeye başlamıştı. Buna karşın Arap Baharı  olarak adlandırılan dönem Arap coğrafyasına insan hakları ve özgürlük getireceği coşkusuyla karşılansa da rejim karşıtı protestolar pek çok ülkede sonuçsuz kaldı. 

Bu olaylar içinde Türkiye’yi ve dünyayı en çok etkileyen ise 2011 yılında çıkan ve 11 yıl geçmesine rağmen hala devam etmekte olan Suriye İç Savaşı oldu. İç savaştan bu yana milyonlarca insan ülkesini terk ederken, kullanılan kimyasal silahlar, sayıları belli olmayan terör gruplarının savaşa dahil olması ve savaşın Batılı ülkeleri de harekete geçirmesi Suriye’deki istikrarsızlığı ve kaosu pekiştirdi. Böylece Suriye İç Savaşı içinden çıkılamaz bir hal aldı.

Suriye’deki durumun çözülemez hale evrilmesi ile beraber Suriye halkı da başta Türkiye olmak üzere başka ülkelere kaçak ya da yasal yollardan göç etmeye başladılar. Bunun neticesinde Türkiye, dünyada en çok sığınmacı barındıran ülkelerden birisi oldu. Bunun sebepleri arasında Türkiye’nin Suriye ile olan uzun sınırı, Doğu ile Batı arasında hem fiziksel hem de kültürel olarak köprü olması ve bölgedeki diğer devletlere oranla daha istikrarlı olması gösterilebilir. Peki, Suriyeliler Türkiye içerisinde en çok hangi şehirlerde bulunmakta ve durumları nasıl?

Mülteciler Derneği’nin Nisan 2022’de yayınladığı istatistiklere göre en fazla sığınmacı barındıran şehir 542.045 kişi ile İstanbul. İstanbul’u sırasıyla 462.697 kişi ile Gaziantep, 433.875 kişi ile Hatay ve 430.124 kişi ile Şanlıurfa takip ediyor. Yoğunluk olarak ise %42,2 ile Kilis listede birinci sırada yer alıyor. Kilis’te 145.826 Türk vatandaşı yaşarken kayıtlı Suriye vatandaşı sayısı 107.468. Yoğunluk konusunda ikinci şehir ise %20,6 ile Hatay. Dolayısıyla Suriye sınırında bulunan iki şehrimizin en yoğun yerler olduğu söylenebilir. Bunların yanında, Suriyelilerin en az olduğu şehir 72 kişi ile Artvin olurken ikinci sırada 73 kişi ile Tunceli geliyor. %0,03 ile yoğunluğun en az olduğu şehir Iğdır ise 79 kişi ile üçüncü sırada yer alıyor. Türkiye’nin bütün illerinde kayıtlı bir Suriyeli nüfusu mevcut. Bir başka deyişle, Türkiye’de Suriyelilerin bulunmadığı herhangi bir şehir yok. TÜİK’in 31 Aralık 2021 tarihinde açıkladığı verilere göre, Türkiye nüfusu 84 milyon 680 bin 273 iken geçici koruma statüsüne sahip Suriyelilerin Türkiye’nin toplum nüfusuna oranı %4.25.

Sığınmacılarla ilgili kamuoyunda çokça tartışılan bir başka konu ise Suriyelilere vatandaşlık verilip verilmemesi  durumu. Süleyman Soylu, 31 Mart 2022 tarihinde yaptığı açıklamada konuya değinirken. Türk vatandaşlığı alan Suriyeli sayısının 200 bin 950 olduğunu belirtmişti. Mart ayı itibariyle sandıkta oy kullanma hakkına sahip olan Suriyeli sayısı 113 bin 654.

Suriyelilerin ülkelerine dönüp dönmeyeceği ise toplumda tartışılan bir diğer konu. İçişleri Bakanlığı Sözcüsü İsmail Çataklı’nın 4 Nisan 2022 tarihinde yaptığı açıklamaya göre, savaşın başından bu yana 492 bin 983 Suriyeli ülkesine dönerken 2016 yılından 14 Nisan 2022 tarihine kadar 19 bin 336 Suriyeli asayiş sorunları nedeniyle sınır dışı edildi.

Söz konusu sığınmacıların ülkeye dağılımının ise dengeli olmadığı görülüyor. Türkiye’de yaşayan sığınmacıların en çok tercih ettikleri 10 şehirden 9’u büyükşehir statüsünde. Bu 10 şehirden 4’ünün 400.000 barajını aştığını, 6 şehrin de 200.000 barajını aştığını tabloda görebiliyoruz. Bu şehirler yalnızca sığınmacı nüfusu açısından değil, Türkiye’nin şehir nüfusu olarak da en kalabalık illeri. Suriyelilerin yoğunlukta olduğu ve büyükşehir olmayan tek il Kilis’in listede yer almasında “Geçici Barınma Merkezi”nin  bulunmasının ve sınır şehri olmasının etkisi göz önünde bulundurulmalı. Kilis haricinde, Suriyeli sığınmacıların büyükşehir tercihlerinde ekonomik gelişmişlik, iş imkanlarının çokluğu ve çok kültürlülük gibi konular da önemli rol oynuyor.

Kaynak:

Mülteciler Derneği, “Türkiye’deki Suriyeli Sayısı Nisan 2022”

https://multeciler.org.tr/turkiyedeki-suriyeli-sayisi/ 



Ayrıcalıklı Abonelik

Türkiye Raporu’na Abone olarak her ay Türkiye çapında 1500 kişi ile yapılan anket çalışmalarının sonuçlarına ulaşabilirsiniz. Tüm sonuçlar parti, yaş, çalışma ve eğitim kırılımlarıyla beraber raporda yer alır. Aşağıdaki farklı paketleri inceleyerek seçtiğinizi satın alın.

İlgili Gönderiler

ABONELİK PAKETLERİMİZİ İNCELEDİNİZ Mİ?

Size uygun paketi seçin, detaylı anket raporları düzenli olarak e-postanıza gelsin.

İNCELE

Önerilenler

Türkiye Raporu mobil uygulamasına abone ol, her ay Türkiye çapında 2000 kişiyle yapılan anket çalışmalarının detaylı sonuçları ayda iki kez cebine gelsin.

Tekrar hoşgeldiniz!

Hesabınıza aşağıdan giriş yapın

Yeni hesap oluştur!

Kayıt için aşağıdaki formu doldurun

Şifrenizi kurtarın

Şifrenizi sıfırlamak için aşağıda kullanıcı adınızı ya da email adresinizi girin.