Okuryazarlık Rafa mı Kaldırıldı?: Ülkelerin Kitap Okuma Karnesi

İzel Kocaman

Santa Monica merkezli Global English Editing adlı şirket, dünya okuma alışkanlıkları ile ilgili yapmış olduğu araştırmanın sonuçlarını yayınladı. Bu araştırmanın sonuçlarına göre, haftada en çok kitap okuyan üç ülke Tayland, Çin ve Hindistan oldu. Üstelik bu ülkelerin gazetelere, dergilere ve bilgisayarlara erişimlerinin kısıtlı olması dikkat çekiyor. Avrupa’ya baktığımızda ise Finlandiya, Polonya ve Estonya en çok kitap okuyan üç ülke. Kitap okuma oranları Belçika’da %7,9, Avusturya’da %7,2, Romanya’da %6,2 ve Fransa’da %2,6. Türkiye’de ise bu oran %10’u geçmiş durumda. 

Doğu Asya ve Pasifik %95,7 ile okuryazarlık oranı en yüksek olan iki bölge. En düşük okuryazarlık oranı ise %65,47 ile Sahraaltı Afrika ülkeleri oldu. Lüksemburg, Andorra ve Norveç gibi ülkeler %100 okuryazarlık oranına sahip. Gine, Nijer, Djoubite, Kiribati ve Niue ise en az okuryazarlık oranına sahip ülkeler oldu. Afrika’nın okuryazarlık oranının 2022 yılı itibariyle hala düşük olduğu görülüyor. Üç Afrikalı yetişkinden biri okuyamıyor ve 15-24 yaşları arasındaki 48 milyon insan okuma yazma bilmiyor. Ülkemizde okuryazarlık oranı 2021 yılı itibariyle %97,4 oldu.

Nesillere göre okuma alışkanlıklarına bakıldığında Y kuşağı, en çok kitap okuyan jenerasyon. Z kuşağının kitap okuma süresinde pandemi sürecinde önemli bir artış kaydettiği görülüyor. Ayrıca Z kuşağı okuyacağı kitapları seçerken sosyal medyadan yardım alıyor. Silent Generation (1925-1945 yılları arasında doğanlar) ve Baby Boomer (1946-1964 yılları arasında doğumlar) olarak adlandırılan bu iki jenerasyon kitap seçerken “En çok satılan” kategorisinden tercih ediyor. 

2021 yılında yaklaşık 1,5 milyon yeni kitap yayımlandı. Dünya genelinde yayınevlerinde çalışan kişi sayısı ise 315,731. Bunların yanında, bütün teknolojik gelişmelere rağmen kitap ve teknolojinin tam anlamıyla entegre olamadığını söylemek yanlış olmaz çünkü okuyucuların %66’sı basılı kitapları tercih ediyor. Bunun sebebi, basılı kitapların daha tatmin edici ve benzersiz bir okuma deneyimi sunuyor oluşu. Kitap ve teknolojinin buluştuğu, yazı/görsel içerebilen ve dijital ortamda yayımlanmak üzere hazırlanan, bilgisayar veya özel okuyucular kullanılarak okunabilen kitap olarak adlandırılan e-kitap; satışları 2021 yılında, bir önceki yıla kıyasla %8 oranında bir azalma gösterdi. Ayrıca e-kitap, yayıncılık endüstrisinde %9’luk bir paya sahip.

Kitap türlerine baktığımız zaman, 1,44 milyar dolar ile romantik/erotik kitaplar en çok hasılaya sahip. Bu türü takiben 728,2 milyon dolar ile gizem/suç, 720 milyon dolar ile dini/kişisel gelişim, 590,2 milyon dolar ile bilim kurgu/fantastik, 79,6 milyon dolar ile korku kategorisinde yer alan kitaplar yer alıyor.

Kaynaklar:

Global English Editing, World Reading Habits in 2021

https://geediting.com/world-reading-habits-in-2021-infographic/

Wikipedia, Okuryazarlık oranına göre ülkeler listesi

https://tr.wikipedia.org/wiki/Okuryazarlık_oranına_göre_ülkeler_listesi