İzel Kocaman
Kanser; anormal hücreler kontrolsüz bir şekilde büyüdüğünde vücudun hemen her organında veya dokusunda başlayabilen, normal sınırlarını aşarak vücudun bitişik kısımlarını istila eden ve/veya diğer organlara yayılabilen geniş bir hastalık grubu.
Dünya Sağlık Örgütü’nün paylaştığı son verilere göre, Türkiye’de 210 bin 537 kanser vakası görülürken 116 bin 710 hasta hayatını kaybetti. En sık görülen kanser vakalarındaki ölüm oranlarına baktığımızda %28,9 ile ilk sırada akciğer kanseri yer aldı. Akciğer kanserini sırasıyla %8,9 ile kolon ve mide kanseri, %5,5 ile pankreas kanseri, %4,7 ile meme kanseri, %4,4 ile beyin ve prostat kanseri, %4 ile kan kanseri, %3,6 ile mesane kanseri ve %0,6 ile tiroid kanseri izledi. 2012 yılında 24 bin 489 akciğer kanseri vakası görülürken bu sayı 2018 yılında 34 bin 703 oldu. Yapılan çalışmalar neticesinde 2040 yılında 65 bin 910 vaka görülmesi tahmin ediliyor. Artış göstermesi beklenen diğer bir kanser türü ise meme kanseri. 2012 yılında 15 bin 230 vaka görülürken 2018 yılında bu sayı 22 bin 345 oldu. 2040 yılı için tahmin edilen vaka sayısı ise 32 bin 371.
Ülkemizde her on bin kanser hastasına düşen radyoloji uzmanı sayısı 190 iken cerrah sayısı 289.9, medikal fizik uzmanı sayısı 21.9 ve nükleer tıp uzmanı sayısı 25.6 oldu. ABD’de her on bin kanser hastasına düşen radyoloji uzmanı sayısı 182.6 iken cerrah sayısı 538.6, medikal fizik uzmanı sayısı 41.6 ve nükleer tıp uzmanı sayısı 18.3 oldu. İtalya’da ise her on bin kanser hastasına düşen radyoloji uzmanı sayısı 44.2 iken cerrah sayısı 296.4, medikal fizik uzmanı sayısı 24.8 ve nükleer tıp uzmanı sayısı 17.1 oldu. Kenya’da ise her on bin kanser hastasına düşen radyoloji uzmanı sayısı 62.6 iken cerrah sayısı 66, medikal fizik uzmanı sayısı 0.8 ve nükleer tıp uzmanı sayısı 0.6 oldu.
Öte yandan, kanser tedavisinde umutlandırıcı gelişmeler de yaşanmaya devam ediyor. BioNTech’in kurucu ortakları Prof. Dr. Özlem Türeci ve Prof. Dr. Uğur Şahin, kanser tedavisi için, tıpkı Covid-19 aşısında olduğu gibi, mRNA’yı içeren yeni bir teknoloji üzerinde çalışıyor. Aşıların, 2030 yılından önce yaygınlaşmaya başlayacağının müjdesi verildi.
Kanserde belki tedaviden daha önemli olan husus kanserin önlenebilen bir hastalık olması. Önlemede karsinojenik (kanser yapıcı) maddelerden uzak durmak, kanser taramalarını yaptırmak, yeterli ve dengeli beslenmek gibi adımlar kansere yakalanma olasılığını düşürebilir.
Kaynaklar:
World Health Organisation, Cancer
https://www.who.int/health-topics/cancer#tab=tab_1
World Health Organisation, Cancer Country Profile 2020, Turkey
World Health Organisation, Cancer Country Profile 2020, United States Of America
World Health Organisation, Cancer Country Profile 2020, Italy
World Health Organisation, Cancer Country Profile 2020, Kenya
BBC News Türkçe, Biontech: Covid Aşısı Teknolojisi Kansere De Çare Olabilir Mi?