Ekonominin Bugünü ve Yarını

Yayınlanan araştırma sonuçları İstanbul Ekonomi Araştırma tarafından, 3-7 Şubat 2022 tarihlerinde Türkiye çapında 12 ilde 1500 kişi ile yapılan anket çalışmasının sonucudur.

Temmuz 2020’den bu yana yaptığımız anketlerde katılımcılarımıza ekonominin durumunu nasıl değerlendirdiklerini soruyoruz. Araştırmalarımız, Eylül 2020’den itibaren ekonomiyi çok kötü/kötü olarak değerlendiren katılımcıların çoğunlukta olduğunu gösteriyor. Şubat 2022 sonuçlarımız da ekonomiye ilişkin karamsar görüşün değişmediğini ortaya koydu.

Yılın ikinci ayında ekonominin bugününü olumsuz değerlendirenler %82 ile bu zamana kadarki en yüksek seviyeye ulaştı. Katılımcıların %63’ü bugün itibari ile ekonominin çok kötü olduğunu ifade ederken %19’u ekonominin durumunu kötü olarak değerlendiriyor. Toplumun ekonomi ile ilgili düşüncelerini araştırmaya başladığımız Temmuz 2020’de katılımcıların %52’si ülke ekonomisinin durumunu çok kötü/kötü olarak nitelendirmişti. Şubat 2022 itibariyle aynı görüşü paylaşanlarda yüzde 30 oranında bir artış söz konusu. 

Bütün seçmen gruplarında ülke ekonomisinin bugünkü durumunu olumsuz değerlendirenler çoğunluğu oluşturuyor. Özellikle AK Parti seçmenleri arasında ekonomiyi olumsuz değerlendirenlerin Eylül 2021’den bu yana en yüksek seviyeye çıktığını görüyoruz. Şubat sonuçlarına göre AK Parti seçmeninin %66,4’ü ülke ekonomisinin çok kötü/kötü olduğu görüşünde. 

Bunun yanı sıra farklı eğitim seviyelerindeki katılımcılarda ekonomiye dair görüş farklılıkları azalıyor. Sonuçları geçtiğimiz 6 ay ile karşılaştırdığımızda özellikle ortaokul mezunları ve ilkokul ve öncesi eğitime sahip katılımcıların yüksek orandaki olumsuz değerlendirmelerinin artarak devam ettiğini söylemek mümkün. 

Katılımcıların istihdam durumunu dikkate aldığımızda, ekonominin bugünü hakkında en olumsuz görüşe sahip olanların öğrenciler olduğu ortaya çıkıyor. Öğrencilerin %91’i ekonominin bugünkü durumunun kötü/çok kötü olduğu görüşünde. Öğrencilerden sonra ekonomi ile ilgili en olumsuz görüşe sahip grup ise %87,5 ile işsiz olup iş arayanlar. 

Ekonominin bugününü en olumlu değerlendiren grup ise maaşlı devlet çalışanları. Kendi hesabına çalışanlar/ işverenler ise ekonomiye ilişkin en olumlu görüşe sahip ikinci grubu oluşturuyor. 

Ekonominin bir yıl sonraki durumu ile ilgili beklentileri incelediğimizde yine olumsuz görüşlerin yükselişe geçtiğini görüyoruz. Katılımcıların %61’i bir yıl sonra ekonominin çok daha kötü ya da daha kötü olacağını ifade ediyor. 

Bununla birlikte katılımcıların %20’si ekonominin geleceğine dair umutlu. Ekonominin bir yıl içerisinde daha iyi/çok daha iyi olacağını düşünenlerin oranı geçtiğimiz aya göre yüzde 9 oranında düştü. 

Seçmen grupları temelinde baktığımızda AK Parti seçmenleri arasında ekonominin bir yıl sonraki durumuna ilişkin beklentilerin kötüleştiğini görüyoruz. Geçtiğimiz ay AK Parti seçmeninin %57,8’i ekonominin durumuna olumsuz bakarken bu ay bu oran %66,4’e yükseliyor. 

Ekonominin bir yıl sonraki durumuna ilişkin en olumsuz görüşe sahip yaş grubunu 18-24 yaş aralığındaki gençler oluşturuyor. Gençlerin %66’sı ekonominin önümüzdeki bir yıl içinde iyileşeceğini düşünmüyor. 

Kur krizinin 20 Aralık açıklamaları sonrası kontrol altına alınmasının ardından ekonomik beklentiler Ocakta iyileşmişti. Enerji zamlarının faturalara yansımasıyla birlikte beklentilerin yeniden kötüleştiğini görüyoruz.