Dünyada Ekonomi Algısı Nasıl?

Dünyada olduğu gibi Türkiye’de de gündemin başlıca konusu ekonomi.  Ancak Türkiye’deki yaygın ekonomi tartışması, dünyada olan bitenden bağımsız değerlendiriliyor. Örneğin Türkiye’deki hayat pahalılığı, pandemi sonrası tüm dünyada artan enflasyona bağlanırken Amerika’da en yüksek enflasyon değerinin neden %7.5 olup da Türkiye’de %50 olduğu tartışılmıyor. Buradan hareketle Türkiye’deki istatistikleri dünya ile karşılaştırmanın önemi ortaya çıkıyor.

Toplumlar ülke ekonomilerine ne kadar güveniyor? Türkiye’nin güncel ekonomik durumunu diğer ülkelerinkiyle karşılaştırmak için tüketicinin ülke ekonomisine duyduğu güvene bakmak önemli. Bu noktada “tüketici güven endeksi” ekonominin genel gidişatı ile ilgili önemli bir gösterge teşkil ediyor. Tüketicinin ekonomiye duyduğu genel güvenine ve ileri dönemdeki satın alma eğilimlerine dair veriler sunuyor. Aşağıdaki grafikte belirli ülkeler için OECD tarafından oluşturulan tüketici güven endeksi gösterilmektedir. Araştırmaya göre, Türkiye diğer ülkelerle karşılaştırıldığında olumsuz yönde ayrışıyor. Bu da Türkiye’deki tüketicinin ülke ekonomisinin gidişatına güveninin önemli ölçüde azaldığını işaret ediyor.

Her ne kadar Türkiye 2021 yılında önemli büyüme oranlarını yakalamış olsa da bu büyümenin kitlelere yayılmadığı görülüyor. Özellikle işsizlik ve enflasyonun sebep olduğu gelir kaybının ve artan hayat pahalılığının bu olumsuz ayrışmaya sebep olduğu söylenebilir.

TÜİK tarafından açıklanan tüketici güven endeksine bakıldığında, Aralık 2021’de endeksin bir önceki aya oranla 2 puandan fazla düşerek 68.9 seviyesine indiğini görüyoruz. 2022 yılının başında ise endeks tekrar yükselerek Şubat 2022’de 71.2 seviyesine çıkıyor.

Türkiye Raporu olarak her ay yaptığımız anketlerde katılımcılara bugün itibari ile Türkiye’nin ekonomisini nasıl değerlendirdiklerini soruyoruz. Aşağıdaki grafik bu soruya “iyi/çok iyi” cevabı verenler ile TÜİK tüketici güven endeksinin değişimini göstermektedir.

Gerek TÜİK’in “Tüketici Güven Endeksi” gerekse Türkiye Raporu’nun araştırması Mart 2021’den sonra ekonomiye olan güvende ciddi bir düşüşe işaret ediyor. Bu durum 20 Mart’ta Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile TCMB başkanının değişmesi ve akabinde yükselen döviz kuru ile açıklanabilir. Eylül’den Kasım 2021’e kadar olan düzenli düşüşü ise Merkez Bankası’nın Eylül’de faiz indirim döngüsünü başlatmasına bağlayabiliriz.

Türkiye Raporu’nun Şubat 2022 araştırması ise ekonominin “iyi/çok iyi” olduğunu düşünenlerin %10’un altında gerçekleştiğini gösteriyor.

Kaynak: OECD, “Consumer Confidence Index”, erişim: 20 Şubat 2022.

https://data.oecd.org/leadind/consumer-confidence-index-cci.htm

TÜİK, “Tüketici Güven Endeksi, Şubat 2022” erişim: 20 Şubat 2022

https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Tuketici-Guven-Endeksi-Subat-2022-45802