İzel Kocaman
Uluslararası denizcilik gündeminde giderek yaygınlık kazanan bir kavram olan deniz güvenliği (Maritime security), limanlar ve açık denizlere uzanan denizcilik faaliyetlerinin yarattığı doğal ve insanî tehditler ile tehdit algısından uzak olunmayı ifade ediyor. Bu çerçevede denizlerde tehditlerin kontrol altına alınarak güvenli bir alanda düzenin sağlanması, ticaretin kolaylaştırılması, ekolojik dengenin sürdürülmesi hedefleniyor. Hedefleri gerçekleştirebilmek için de denize kıyısı olan devletler arasında teknik bilgi-beceri gerektiren tedbirlere ihtiyaç, deniz güvenliğini küresel ağların oluşumunu destekleyecek biçimde iş birliği ve iş bölümü yapılması gereken bir alana dönüştürüyor. Deniz güvenliğini tehdit eden en önemli unsurlardan biri ise deniz kazaları.
Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Denizcilik Genel Müdürlüğü’nün paylaştığı verileri göre, 2021 yılında 690 deniz aracı kazası meydana geldi. Bu kazalardan 2 bin 97 kişi kişi sağ kurtarılırken 71 kişi hayatını kaybetti. Kayıp olan kişi sayısı ise 30. Tıbbi tahliye gerektiren 156 olaydan 101 kişi sağ olarak kurtarılırken 21 kişi yaşamını yitirdi. 2020 yılında ise 599 deniz aracı kazası meydana geldi. Bu kazalardan bin 445 kişi sağ kurtarılırken 120 kişi ölü olarak bulundu. Kayıp olan kişi sayısı 41 oldu. Tıbbi tahliye gerektiren 174 olaydan 127 kişi sağ olarak kurtarılırken 25 kişi yaşamını yitirdi.
Arama kurtarma gerektiren yasa dışı göçmen sayısı operasyonu 2021 yılında 729 oldu. 18.529 göçmen sağ kurtarılırken 15 göçmen ölü olarak bulundu. 2020 yılında ise gerçekleşen 294 olaydan 9164 sağ olarak kurtarıldı. 45 göçmen ölü olarak bulundu. Son 4 yılda deniz haydutluğu vakasının hiç yaşanmamasının sebebi olarak denizlerimizdeki sıkı güvenlik önlemleri gösterilebilir.
Avrupa Deniz Kazaları Bilgilendirme Platformu’na göre 2020 yılı; olayların, ölümlerin, yaralanmaların ve kayıp gemi sayılarının istikrarlı bir şekilde azalması sebebiyle olumlu bir yıl oldu. 2837 deniz kazası bildirildi. Bildirilen bu kazalardan 46’sı çok ciddi iken 1567’si az ciddi olarak gerçekleşti. Kazalarda 38 kişi yaşamını yitirdi. Toplamda 675 kişi yaralandı. Yaralanan kişilerden 623’ü gemi mürettebatından iken 39’u yolcu oldu. Geriye kalan 13 kişi ise ne mürettebattan ne de yolculardan.
Kaynaklar:
Dr. Kenan Şahin, Deniz Güvenliği, Güvenlik Yazıları, No.52, Ekim 2020
https://trguvenlikportali.com/wp-content/uploads/2020/10/DenizGuvenligi_KenanSahin_v.2.pdf
T.C. Ulaştırma Ve Altyapı Bakanlığı, Diğer İstatistikler
https://denizcilikistatistikleri.uab.gov.tr/diger-istatistikler
EMSA, Annual Overview Of Marine Casualties And Incidents 2021, Aralık 2021