Covid-19 Aşısında Tercihler Nasıl Şekilleniyor?

Yayınlanan araştırma sonuçları İstanbul Ekonomi Araştırma tarafından, 21–23 Haziran 2021 tarihlerinde Türkiye çapında 12 ilde 1502 kişi ile yapılan anket çalışmasının sonucudur.

Haziran ayının aşı seferberliği ayına dönüştürülmesi ile beraber Türkiye’de birinci dozunu olanların sayısı 35 Milyona yaklaşırken, her iki dozunu da olanların sayısı 15 Milyona ulaştı. Aşılanma yaşı 18’e kadar inerken, aşıda çeşitlilik de sağlandı. Önceden ülkemizde sadece menşei Çin olan Sinovac aşısı bulunurken artık Alman Pfizer Biontech aşı da mevcut. Ayrıca Sputnik V aşısının da uygulamaya girmesi bekleniyor. Bu gelişmeler ışığında, Haziran ayı ikinci raporumuzda aşı olurken hangi aşıyı tercih edeceklerini belirleyen etkenleri sorduk.Ankete katılanların %40’ı henüz aşı olmadıklarını belirttiler. %18.5 ise aşı oldukları dönemde tek seçenek olduğunu belirttiler. Bunlar haricinde baktığımızda, en yüksek oranda bulunan tercih “aşının virüse karşı etkinlik oranı”. Aşı seçerken çoğunluk aşının ne derece etkili olduğunu veya en azından etkili olup olmadığını bilmek istiyor. %10.5 ise çevrelerinden edindikleri bilgiler ve duyumlara göre hareket ediyor. Bu duyumların bir kısmı doktordan temin edilmiş bilgiler olabilir elbette. Ancak aşılar konusunda çok fazla dezenformasyon olduğunu da unutmamak lazım.

Menşeine göre aşı seçenlerin oranı %6.5. Bu konu hem kamuoyunda çok konuşulan hem de uluslararası gündem olan bir konu olmasına rağmen katılımcılar arasında etkisinin sınırlı olduğu görüldü. Ancak diğer taraftan, “aşının menşei” aşıyı geliştiren ülke haricinde başka ne anlama geliyor diye düşünülmeli. Örneğin, Çin’de geliştirilen aşılarla Almanya’da geliştirilenlerin aynı teknolojiyi kullanmadığını biliyoruz ve “Alman aşısı – Çin aşısı” şeklinde ayırt ediyoruz. Bu bağlamda, aşının menşei ile kastedilen teknolojisi de olabilir. Ancak doğrudan “aşının geliştirildiği teknoloji” diyenlerin oranı %3. Bu oran düşük görünse de sürpriz değil çünkü sıradan vatandaşlar olarak yeterli teknik bilgiye sahip değiliz. Az önce de bahsettiğimiz üzere, anlamlandıramadığımız teknik bilgilerin yerini “menşei” veya “etkinlik oranı” gibi daha kolay anlaşılır bilgilerle dolduruyoruz.