Meryem Hazal Çamurcu
Teknoloji çağında yaşıyoruz. Çocuklar da bu teknolojiden paylarını düşeni alıyorlar. Özellikle pandemi dönemi evde eğitim ile artan çocukların teknoloji ile yakın ilgisi tehlikeli boyutlara varıyor. TÜİK 2021 verilerine göre 6-15 yaş grubundaki çocukların internet kullanım oranı %82,7. 2013 yılında ise bu oran %50,8’di.
İnternet kullanan çocuklardan %90,1’i her gün kullanırken %8,5 haftada en az bir kere kullandığını belirtmiş. Düzenli olarak internet kullandığını ifade edenlerin oranı %98,6 olmuş. Bu oran 2013 yılında %91,8’di. Hem internet kullanım oranının hem de düzenli internet kullananların oranın 2021 yılında geldiği boyut dikkat çekici. Bu artışta pandemi boyunca çocukların uzaktan eğitim görmesinin etkisi olduğu aşikar.
Yapılan diğer araştırmalar da bunu kanıtlar nitelikte. İnternetin neden kullanıldığı verisine bakıldığında birinci sırada %86,2 oranında çevrimiçi derse katılma yer alıyor. Yine ikinci sırada da %83,6 oranında ödev veya öğrenme amacıyla internete başvurma yer almış.
Oyun oynama veya indirme %66,1 oranı ile listede üçüncü sırada. Oyun oynayan çocuklar ile ilgili detaylı veri de bulunuyor. Buna göre dijital oyun oynamada 11-15 yaş grubu %39,4 oranı ile birinci. Bu grupta erkeklerin oranı %53,7 iken kızların oranı ise %24,4. Dijital oyun oynayan 6-15 yaş grubundaki çocuklardan erkeklerin %96,2’si düzenli oyun oynarken kızlarda bu oran %91,8.
Dijital oyunların türüne bakıldığında savaş oyunları %54,3 ile birinci sırada. Savaş oyunlarını sırasıyla macera, strateji, simülasyon, spor ve rol yapma oyunları izliyor. Burada dikkat çeken bir veri oyunların cinsiyetlere göre tercihi. Savaş ve spor oyunlarını erkeklerin çok daha fazla tercih ettiği görülüyor. Buna göre savaş oyunu oynayan kızların oranı %26,1 olurken erkeklerin oranı %68,4. Yine spor oyunlarında da fark açık. Spor oyunu oynayan kızların oranı %11,3 iken erkeklerin oranı %34,1.
Başka bir önemli veri ise sosyal medya ile ilgili. Buna göre dördüncü sırada %61 ile paylaşım sitelerinden video izleme gelirken sekizinci sırada %31,3 ile sosyal medya kullanımı yer alıyor. Sosyal medya ile ilgili bir başka veri de çocukların hafta içi günde 2 saat 54 dakikayı, hafta sonu ise 2 saat 44 dakikayı sosyal medyaya ayırması. Sosyal medya kullanan 6-15 yaş grubunun %77,7’si sosyal medyayı her gün kullanırken, %16,5’i haftada en az bir ve %5,8’i haftada birden az kullanıyor. Düzenli internet ve düzenli sosyal medya kullanan 6-15 yaş grubu çocukların oranı %94,2. 6-10 yaş grubunda bu oran %84,6, 11-15 yaş grubunda ise %95,9.
Bu araştırmanın belki de en önemli verisi çocukların teknolojik ürünlerle vakit geçirirken daha az kitap okuması. Buna göre 6-15 yaş grubundaki çocukların %35,9’u ekran başında daha fazla zaman geçirdiği için kitap okuma süresini azalttığını belirtiyor. Kitap okumadan kısılan zamanı sırasıyla %33,5 ile daha az ders çalışmak, %27,7 ile aileyle daha az vakit geçirmek, %25,4 ile arkadaşlarıyla daha az görüşmek ve %17,2 ile daha az uyumak takip ediyor.
UNICEF, çocukların dijital ortamda fazla vakit geçirmesi sonucunda uyku kalitelerinin ve açık hava aktivitelerinin azaldığının ve sağlıksız yeme alışkanlıkları kazandıklarının altını çiziyor. Özellikle salgınla birlikte internet ve teknolojinin çocukların hayatındaki rolüne dikkat çekerken çocuklar için bu alanın hala riskli olduğu ve kontrolsüz bırakılmamaları gerektiği konusunda uyarıyor.
Kaynaklar:
TÜİK, “İstatistiklerle Çocuk, 2021”, erişim: 20.04.2022.
https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Istatistiklerle-Cocuk-2021-45633.
TÜİK, “Çocuklarda Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması”, erişim: 20.04.2022.
UNICEF, “UNICEF uyarıyor: Ekran karşısında geçirilen sürenin artması, çocukların ve gençlerin fiziksel ve ruhsal iyi olma halleri konusunda endişeleri arttırıyor”, erişim: 20.04.2022.