Temmuz Sıkıntısı: Enflasyon, Maaş ve Değişen Yaşamlar

Yayınlanan araştırma sonuçları İstanbul Ekonomi Araştırma tarafından, 7-9 Haziran 2022 tarihlerinde Türkiye çapında 12 ilde 1500 kişi ile yapılan anket çalışmasının sonucudur.

Kovid-19 pandemisi sonrası dünyada enflasyon küresel bir ekonomik soruna dönüşmüş durumda. Mevcut ekonomik krize Rusya-Ukrayna Savaşı’nın etkileri de eklenince ülke ekonomileri çıkmaza girdi. Rusya’ya karşı yaptırımlar gıda ve enerji alanında arz sorunlarını beraberinde getirirken para piyasaları daraldı. Küresel ekonomik krizden Türkiye de fazlasıyla nasibini aldı. Biz de Türkiye Raporu olarak toplumun yaşadığı geçim kaygısının hayatlarını nasıl değiştirdiğini sorduk.

Sonuçlara göre, hayat pahalılığı neticesinde %76’lık kesim dışarıda daha az sosyalleşmeye başladığını belirtirken %73 toplu taşıma araçlarını kullanmaya başladığını ifade ediyor. Toplumun %67’si ise siyasete yaklaşımının ve siyasi tercihlerinin değiştiğini belirtiyor. %10 ise yüksek enflasyon karşısında yeni kazanım arayışlarına girerek kripto paraya yatırım yaptığını söylüyor. 

Dışarıda daha az sosyalleştiğini söyleyenlerin en yüksek olduğu yaş grubu %80 ile 25-34 yaş aralığı. 65 yaş ve üstü katılımcılar hariç tüm yaş gruplarında daha az sosyalleştiğini belirtenlerin oranı %70’in üzerinde. İstihdam grupları açısından baktığımızda ise dışarıda daha az sosyalleştiğini belirtenlerin en yüksek oranda olduğu grup öğrenciler. Öğrencilerin %80’inden fazlası hayat pahalılığından dolayı dışarıda daha az sosyalleşmeye başladığını ifade ediyor. 

Toplu taşıma araçlarını kullanma oranlarını incelediğimizde ise  bu oranın en yüksek seviyede gerçekleştiği istihdam grubunun yevmiyeli çalışanlar olduğunu görüyoruz. Yevmiyeli çalışanlarda toplu taşıma kullanmaya başladığını söyleyenlerin oranı %85’in üzerindeyken işverenlerde bu oran %60’ın altında. 

Bununla birlikte, 2018 genel seçimlerinde AK Parti’ye oy veren katılımcıların %55’inden fazlası ”hayat pahalılığı neticesinde siyasete yaklaşımlarının ve siyasi tercihlerinin değiştiğini” ifade ediyor.  Bu oran MHP seçmeninde %65’in üzerinde. 

Hayat pahalılığı ile birlikte yeni maddi kazanım arayışlarına giren ve kripto para yatırımı yapanlar da var. Araştırma sonuçlarımıza göre yaş grubu gençleştikçe kripto para yatırımı yapanların oranı artıyor. Bu oranın en yüksek olduğu yaş grubu 18-24 yaş aralığı. Bu gruptaki katılımcıların beşte biri kripto para yatırımı yaptığını belirtiyor. Bu oran 25-34 yaş grubunda %10 seviyesine geriliyor. İstihdam grupları açısından bakıldığında ise en çok öğrencilerin ve maaşlı devlet çalışanlarının kripto para yatırımı yaptığını görüyoruz. Öğrencilerde kripto para yatırımı yapma oranı %20’nin üzerinde. 

Öte yandan on katılımcıdan dokuzu bir ürün ya da hizmet satın almadan önce iki defa düşündüğünü ifade ediyor.