Siyasetin Gölgesinde: Toplumun Ülke Hakkında Hisleri

Yayınlanan araştırma sonuçları İstanbul Ekonomi Araştırma tarafından, 3-7 Ağustos 2022 tarihlerinde Türkiye çapında 12 ilde 1500 kişi ile yapılan anket çalışmasının sonucudur.

Duygular, 1960’lı yılların siyaset bilimi literatüründe “mantık dışı” oldukları gerekçesiyle bir akademik araştırma nesnesi olmaktan dışlanmışlardı. Ancak Vietnam Savaşı’nın simgesi hâline gelen küçük bir kız çocuğunun ağlayarak bombalanan köyünden kaçtığı fotoğraf dünya kamuoyuna yansımış, bütün dünyada çok büyük bir infial yaratmış, fotoğrafla etkileşime girmiş bireylerde büyük öfke ve tepki yaratmıştı. Bunun neticesinde, Amerika’ya karşı büyüyen öfke ABD’nin Vietnam’dan çekilmesinde oldukça etkili olmuştu. 

1990’lardan itibaren duygular meşru bir araştırma nesnesi olarak akademik makalelerde ve uluslararası araştırma şirketlerinin anketlerinde karşımıza çıkıyor. Örneğin World Happiness Report, düzenli olarak dünyadaki ülkelerin mutluluk seviyelerini ölçtüğü bir araştırma yapıyor. 2019-2021 yıllarında toplanan verilere göre Dünya Mutluluk Endeksinde Türkiye, 146 ülke arasından 112. sırada yer aldı. Biz de Türkiye Raporu olarak Ağustos ayı birinci raporumuz için topluma hissiyatını sorduk.

Toplumda ülkenin gidişatı konusunda endişeli hissettiğini belirtenlerin oranı Temmuz 2020’den bu yana en yüksek seviyesinde. Ağustos ayı sonuçlarına göre toplumun %58 ile çoğunluğu ülkenin gidişatı konusuna endişeli hissediyor. Endişeden sonra en fazla hissedilen duygu ise umut. Sonuçlara göre toplumun beşte biri (%20) ülkenin gidişatı konusunda umutlu. 

Ocak 2022’den bu yana bütün yaş gruplarında ülkenin gidişatı ile ilgili endişeli olanların oranı yükseldi. Ocak 2022’de 18-24 yaş grubunda endişeli hissettiğini belirtenlerin oranı %52’den %66’ya yükselerek 14 puan arttı. Gururlu olanların oranı ise %17’den %4’e geriledi. En genç yaş grubunda endişeli olanların oranı diğer yaş gruplarına göre en yüksek seviyede. Öte yandan Ağustos 2022’de umutlu olanların en yüksek seviyede olduğu grup %23 ile 65 yaş ve üstü yaş grubu oldu. Kızgın olanların en yüksek oranda gerçekleştiği yaş grubu ise %15 ile 55-64 yaş grubu.

Ocak 2022’de endişelilerin oranı AK Parti seçmeninde %28, MHP seçmeninde ise %35 idi. Ağustos 2022’de bu oranlar AK Parti seçmeninde %40’a MHP seçmeninde ise %46’ya yükselmiş durumda. Ülkenin gidişatı konusunda kızgın olduğunu ifade eden seçmenlerin en yüksek seviyede olduğu grup %20 ile CHP. Kararsız seçmenin %61 ile çoğunluğu endişeli. Bu Pazar seçim olsa oy vermeyeceğini ifade edenlerin %68’i ülkenin gidişatı konusunda endişeli olduğunu belirtti. 

Eğitim gruplarına baktığımız zaman, eğitim seviyesi arttıkça ülkenin gidişatı konusunda endişeli ve kızgın hissedenlerin oranı artıyor, umutlu hissedenlerin oranı ise düşüyor.

Bütün istihdam gruplarında ülkenin gidişatı konusunda endişeli hissenler çoğunlukta. Endişelilerin en yüksek oranda olduğu grup ise %81 ile öğrenciler. Öğrenciler aynı zamanda gururlu ve umutlu olanların en düşük seviyede olduğu grup. Bunun yanında, kızgın olanların oranının en yüksek olduğu grup %16 ile işsiz olup iş arayanlar.