Siyaset Sahnesinde Bir Dini Azınlık: Türkiye’de Alevilik
Meryem Hazal Çamurcu
Alevi kelimesi Türkiye Diyanet Vakfı’nın İslam Ansiklopedisi’nde Ali’ye mensup olmak şeklinde ifade edilmekte. Aynı zamanda, Hz. Ali taraftarlarının oluşturduğu siyasi topluluğu da ifade ediyor. Alevilik üst soydan gelmektedir ancak sonradan Alevi olunabileceğini söyleyenler de mevcut.
KONDA’nın 2018 yılında yapmış olduğu araştırmada Alevilikle ilgili veriler de mevcut. Buna göre, ‘’Kendinizi ait hissettiğiniz dininiz ve mezhebiniz nedir?’’ sorusuna erkeklerin de kadınların da %5’i Alevi cevabını vermiş. KONDA’nın 2021 senesinde yaptığı ‘’Türkiye 100 Kişi Olsaydı’’ araştırmasına göre ise Türkiye’nin %4’ünün Alevi. 2021 yılına ait başka bir araştırmaya göre ise Türkiye’nin %5’i Alevi. Aynı araştırmaya göre, 2019 yılında bu oran %2,7 iken 2020 yılında %4,9’a çıkmış.
Kadir Has Üniversitesi tarafından yapılan bir araştırmada, ‘’Farklı dini kimliklere komşu olma isteği’’ sorulduğu zaman Alevi bir komşuyu kesinlikle istemeyenlerin oranı %6,9 iken ‘’İstemem’’ diyenlerin oranı ise %14,4 çıkmış. ‘’Benim için önemli değil’’ diyenlerin oranı %55,3 ki bu da söz konusu sorudaki en yüksek oran.
Başka bir araştırmada ise ‘’Alevi komşunuz olması sizi rahatsız eder mi?’’ sorusuna ‘’Evet’’ yanıtını verenlerin oranı ise sadece %4. Hayır cevabını verenlerin oranı ise %94,6. Yine aynı araştırmada ‘’Bir kişinin etnik kökeni ya da mezhebi oy verme davranışınızı nasıl etkiler?’’ sorusuna ‘’Çok etkiler’’ diyenlerin oranı %13,5, ‘’Biraz etkiler’’ diyenlerin oranı ise %17,3. ‘’Etkilemez’’ diyenlerin oranı %39,9 ve ‘’Hiç etkilemez’’ diyenlerin oranı %24,6 olmuş. Bu ankete göre, adayın mezhebi veya etnik kökenine göre oy verme davranışı değişenlerin oranı toplamda %30,8 oluyor.
Bütün bunların yanında, yıllardır tartışılan Alevilik meselesi siyasette de kendini gösteriyor. Türkiye’de son günlerde en çok konuşulan konulardan bir tanesi de CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun Cumhurbaşkanı adayı olup olmayacağı. Bu tartışmalar sırasında Kılıçdaroğlu’nun Alevi olması nedeniyle aday olmayacağını ya da aday olursa kendisine Alevi olduğu için oy vermeyecek insanlar olacağını söyleyenler de mevcut.
Kaynaklar:
TDV İslam Ansiklopedisi, “Alevi”
https://islamansiklopedisi.org.tr/alevi
Halide Nur Özüdoğru Erdoğan, “Günümüz Alevi-Bektaşi Kültüründe Hadis”
https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/14749
Kadir Has Üniversitesi, “Türkiye Eğilimleri”
https://www.khas.edu.tr/sites/khas.edu.tr/files/inline-files/turkiye-egilimleri-web-basin.pdf
KONDA, “Türkiye 100 Kişi Olsaydı”
https://interaktif.konda.com.tr/turkiye-100-kisi-olsaydi
Gazete Duvar, “Anket: Etnik Köken ya da Mezhep Oy Verme Davranışınızı Nasıl Etkiler?”
KONDA, “Türkiye’de Toplumsal Cinsiyet Raporu”
Ayrıcalıklı Abonelik
ABONELİK PAKETLERİMİZİ İNCELEDİNİZ Mİ?
Size uygun paketi seçin, detaylı anket raporları düzenli olarak e-postanıza gelsin.
İNCELE