Onun Arabası Var: Türkiye’de Araç Satışlarındaki Değişim
Elif Olça Arslantekin
TÜİK tarafından haziran ayına ilişkin otomobil, kamyonet, motosiklet, traktör, kamyon, minibüs, otobüs ve özel amaçlı taşıtları kapsayan motorlu kara taşıtları verileri yayınlandı.
Trafiğe kaydı yapılan toplam taşıt sayısı bir önceki aya göre %3 azalırken haziran ayı sonu itibarıyla trafiğe kayıtlı toplam taşıt sayısı 25 milyon 810 bin 799 oldu. Geçen yılın aynı ayına göre trafiğe kaydı yapılan toplam taşıt sayısı %4,8 artarken bu oran otomobilde %16,6 azaldı ve otomobil alım gücü geçen seneye kıyasla düştü.
TÜİK’in toplam nüfus istatistikleri dikkate alındığı zaman, Türkiye’de trafiğe kayıtlı araç sayısının toplam nüfusa oranı %30 olarak karşımıza çıkıyor. Bu da yaklaşık olarak her üç kişiye bir araç düştüğü anlamına geliyor. Motorlu taşıt istatistikleri trafiğe kayıtlı tüm araçları kapsarken özel araçlar bu verilerin %54,1’ini oluşturuyor. Bu da otomobil sahibi olma oranının aslında çok daha düşük olduğunu ortaya koyuyor.
UNECE’nin (United Nations Economic Commission for Europe) yayınladığı güncel verilere göre; 2020 yılında Türkiye, %15,7 otomobil sahibi olma oranıyla Avrupa ülkeleri arasında son sırada yer alıyor. Listenin başında %68,6 ile yer alan Lüksemburg’u, İtalya (%66,8) ve Polonya (%65,5) takip ediyor. AB ülkeleri arasında son sırada yer alan Romanya’da bu oran %37,8. Türkiye gibi aday ülkeler arasında olan Kuzey Makedonya’da ise oran %20,7.
F&I’ın yayınladığı 2021 araba satışları verisine göre ise Türkiye geçtiğimiz yıl dünyada en çok araba satın alınan 18. ülke oldu. Veriye göre, 2021 yılında Türkiye’de tam 737.359 araba satışı gerçekleşti. Ülkede en çok tercih edilen araç 121.283 satış ile Fiat olurken, Fiat’ı Renault (81.371) ve Volkswagen (68.247) takip etti. 2021 yılında dünyada en çok araba satın alan ilk üç ülke ise sırasıyla Çin, Amerika Birleşik Devletleri ve Japonya oldu. Çin 21 milyon 500 binlik satışla birinci sırada yer alırken ikinci sıradaki ABD’de ise yaklaşık 15 milyon araba satılmış. Üçüncü sıradaki Japonya’da ise bu rakam 4 milyon 500 bin civarında.
Türkiye’de son yirmi yıldaki motorlu kara taşıtları sayısındaki değişim çoğunlukla düz bir trendi takip ederken 2018-2019 yıllarında bu sayıda keskin bir düşüş yaşandı. Ardından 2020 yılında pandeminin getirdiği izole olma durumu ile toplu taşıma kullanımı azalırken trafiğe eklenen taşıt sayısında artış gözlemlendi. Fakat yüksek enflasyon, benzine yapılan ard arda zamlar ve otomobil fiyatlarındaki yükseliş nedeniyle trafiğe eklenen otomobil sayısı son yıllardaki en düşük seviyesinde. Toplam özel otomobil sayısının en yüksek seviyede olduğu 2022 yılında dahi özel otomobil sayısının nüfusa oranı %15,1 seviyesinde kalıyor.
Tüm bu veriler dikkate alındığı zaman, Türkiye’de ortalama her 7 kişiden ancak biri otomobil sahibi olabiliyor. Giderek artan otomobil fiyatlarının somut bir sonucu olarak otomobil almak gün geçtikçe zorlaşıyor.
Kaynaklar:
UNECE, Passenger car rate
https://w3.unece.org/PXWeb/en/CountryRanking?IndicatorCode=44
TÜİK, Motorlu Kara Taşıtları, Haziran 2022
https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Motorlu-Kara-Tasitlari-Haziran-2022-45709
DrDataStats.com, Hangi Ülkede Otomobillerden Yüzde Kaç Oranında KDV ve ÖTV Alınıyor?
F&I Tools, Car Sales by Country
https://www.factorywarrantylist.com/car-sales-by-country.html
Ayrıcalıklı Abonelik
ABONELİK PAKETLERİMİZİ İNCELEDİNİZ Mİ?
Size uygun paketi seçin, detaylı anket raporları düzenli olarak e-postanıza gelsin.
İNCELE