Konutta Fiyat Artışı Satışları Nasıl Etkiliyor?
Umut Yahya Toplandı
Türkiye’de konut fiyatları geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre yaklaşık 3 kat artarken dolar kurunda ise %94 artış gözlemlendi. Uzun yıllardır konut fiyatları ile döviz ve enflasyon arasında bu denli büyük bir fark oluşmamıştı. Bu durumun tek bir sebebi olmamakla birlikte bütün sebepler birbiriyle doğrudan veya dolaylı bir biçimde ilişkili. 2017 yılından bu yana kademeli olarak daralma sürecine giren inşaat sektörü, 2018 yılında yaşanan kur krizi sonrasında dövize bağlı hammadde ihtiyacını karşılayamadığı için üretim daha da yavaşladı. Buna karşın, 2020 yılından itibaren uygulanan enflasyonun altında faiz politikası konut kredilerini oldukça cazip hale getirdiği için talep arttı. Talebi arttıran bir diğer faktör ise Türk lirasına duyulan güvenin azalmasıyla birlikte gayrimenkulün tekrar avantajlı ve güvenilir bir yatırım aracı olarak görülmesi oldu. Arz-talep dengesizliğinin yarattığı fiyat artışları, özellikle pandemi döneminden sonra konut sahipliğini ulaşılmaz bir noktaya taşıdı.
İllere göre konut satışlarını incelendiğinde İstanbul’un gayrimenkul yatırımı için tercih edilebilir olmaktan uzaklaştığını görülüyor. 2021 yılında İstanbul’da 276,223 konut satışı gerçekleşirken İstanbul’un 3’te 1’i nüfusa sahip olan Ankara’da 144,104, İzmir’de ise 86,722 satış gerçekleşti. Geçtiğimiz 5 yıla bakıldığında İstanbul’daki toplam konut satışı benzer seviyelerde seyretse de bu satışlardaki 0 konut oranı her yıl marjinal bir biçimde düşmüş. 2017 yılında toplam satışların yarısını ilk satışlar oluştururken 2021’de bu oran 4’te 1’e iniyor. Konut satışında öne çıkan illerden bir diğeri de Antalya. 2021 yılında 66,691 konut satışı gerçekleşen Antalya’da satışların 5’te 1’i yabancılara yapıldı. Yabancılara satılan konut sayısında Antalya, İstanbul’un ardından 2. sırada yer alıyor.
Bunların yanında, ev sahipliği oranının konut satışlarından çok daha hızlı düştüğü söylenebilir. Bunun sebebi, gayrimenkul yatırımlarının büyük oranda toplumun dar bir kesimi tarafından ya da yabancılar tarafından gerçekleşmesi. Türkiye’de bulunan 25 milyon hanenin 8 milyonu kiracıyken geriye kalan 17 milyon hanenin 4 milyonu da kira vermeden bir yakınının evinde oturuyor. Dolayısıyla toplumun neredeyse yarısının kendisine ait bir gayrimenkulü bulunmuyor. Bunun yanında, 8 milyon kişi toplam gayrimenkul gelirinin %59’una sahipken geriye kalan 77 milyon kişi %41’ine sahip. Ev sahibi olmak için çalışılması gereken yıl sayısının her geçen gün hızla arttığı ülkemizde bu farkın da açılacağı öngörülebilir.
Kaynaklar:
TÜİK Coğrafi İstatistik Portalı, Konut Satış Sayıları
TÜİK, Konut Satış İstatistikleri Aralık 2021
BETAM, Satılık Konut Piyasası Görünümü – Ekim 2022
https://betam.bahcesehir.edu.tr/2022/10/satilik-konut-piyasasi-gorunumu-ekim-2022/
BBC News Türkçe, Kira ve Ev Fiyatları Neden Artıyor
Ayrıcalıklı Abonelik
ABONELİK PAKETLERİMİZİ İNCELEDİNİZ Mİ?
Size uygun paketi seçin, detaylı anket raporları düzenli olarak e-postanıza gelsin.
İNCELE