“Kira mı, Sizin mi?”: Türkiye’de Konut Satışları
Ilgın Özkul
TÜİK’in yayımladığı son verilere göre Türkiye’deki konut satışları son bir sene içerisinde düşüşe uğramış. Sonuçlara göre, her ne kadar 2022 Ocak-Temmuz arasında geçen döneme kıyasla %24,2’lik bir artış gözlemlense de Temmuz’daki satışlar geçen yılın aynı ayına göre %12,9’luk bir oranla düşmüş.
Temmuz ayında satılan konut sayısı ise Haziran’a kıyasla %37,6 azalmış. Benzer olarak, satış şekline (ipotekli veya diğer satış) ve satış durumuna (ilk el veya ikinci el satış) göre Ocak-Temmuz döneminde gerçekleşen satışlar geçen yılın aynı dönemine kıyasla yükselişe geçerken Temmuz ayındaki satışlar 2021 Temmuz’da gerçekleşen satışlara oranla düşmüş durumda. Temmuz ayındaki ipotekli konut satışları, diğer satışlar, ilk el satışlar ve ikinci el satışlar 2021 yılının Temmuz ayına göre sırasıyla %6,8, %14,3, %12,2 ve %13,2 azalış göstermiş durumda. Buna ek olarak satış şekline ve durumuna göre Temmuz ayında yapılan satışların toplam satışlar içindeki payları ipotekli satış için %20, diğer satış için %80, ilk el satış için %30, ikinci el satış için ise %69 olmuştur. Bunların yanında, Temmuz’da yabancılara yapılan konut satışları geçen seneye göre %12,4 oranında azalmıştır. Türkiye’den 1028 adet konut alan Rusya ise yabancılar arasında en çok konut satın alan ülke olmuştur.
Ek olarak geçtiğimiz senelerde Türkiye’nin konut krizinin azamileşmesiyle konut fiyatlarında devamlı bir sıçrama meydana gelmekteydi. Bu sorun konut kredisinin evin değerine bağlanması, kira artışlarını %25 ile sınırlama, konut fiyatları ve kiralar arasındaki makas açıklığının artmasına sebebiyet veren düzenlemeler ile iyice şiddetlenmiş durumda. Yıllık kira artışı yaklaşık %150’ye ulaşmışken yıllık konut fiyatlarındaki artış %220 oranına arttı. Ahmet Büyükduman’ın da açıkladığı üzere, fiyatlardaki sıçramalar öncelikle Covid-19 pandemisi sonrasında hareketlenen talebin kendisini henüz toparlayamamış konut arzında karşılığını bulamamasından kaynaklandı. Devamında ise hem küresel şoktan hem de kur krizinden etkilenerek %106,87 oranında artan inşaat maliyet endeksi konut arzını daha da zorlaştırdı. Son olarak, döviz ve borç krizinden dolayı TL cazip bir yatırım imkanı olarak görülmekten çıktığı için toplum gelir kaynağı elde etmek için konut gibi somut varlıklara yöneldi. Ancak konut fiyatlarının gelir düzeyinden yüksek olması, inşaat maliyet endeksinde enflasyonun yavaşlaması gibi faktörler ile açıklanabilecek konut satışlarındaki düşüşün konut piyasasında sakinleşmeyi sinyallediği öngörülmekte. Buna karşın arz ve talebin karşılıklı geri çekilmesiyle konut piyasasındaki dengesizliğin fazla değişmeyeceği de savunulmaktadır. Bunu da bir tarafa bırakırsak, Türkiye’nin hem nüfus artışı hızlı olduğundan hem de fazla miktarda göç aldığından ötürü konut arzının yakın zamanda konut talebini karşılayamayacağı söylenebilir.
Kaynaklar:
Mesele Ekonomi, Konutta rüzgar tersine dönüyor! | Ahmet Büyükduman, 2022
https://www.youtube.com/watch?v=0dr5ic2avsU
NTVPara, Konut satışları temmuzda yüzde 12,9 azaldı, 2022
TÜİK, Konut Satış İstatistikleri, Temmuz 2022
https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Konut-Satis-Istatistikleri-Temmuz-2022-45679
TÜİK, İnşaat Maliyet Endeksi, Haziran 2022
https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Insaat-Maliyet-Endeksi-Haziran-2022-45627
Ayrıcalıklı Abonelik
ABONELİK PAKETLERİMİZİ İNCELEDİNİZ Mİ?
Size uygun paketi seçin, detaylı anket raporları düzenli olarak e-postanıza gelsin.
İNCELE