Kapatılma Davası ve Toplumun HDP’ye Bakışı

HDP’nin kapatılmasını son dönemde en çok gündeme getiren isim MHP lideri Bahçeli oldu.  Bahçeli 11 Aralık 2020’de yaptığı açıklamada “HDP bir terör sorunudur, bölücülük yuvasıdır, fitne tezgâhıdır, demokratik güvenliğimize doğrulmuş melun bir silahtır. (…) Bu terör ve bölücülük yatağı kapatılmalıdır.” açıklaması ile HDP’yi hedef göstermişti. Buna karşın, bu açıklamadan birkaç gün sonra, katıldığı bir televizyon programında konuşan AK Parti Genel Başkan Vekili Numan Kurtulmuş, “Parti kapatmalarının Türkiye’de olumlu sonuçları görülmedi.” diyerek Bahçeli’ye yanıt verdi. MHP lideri ise 16 Aralık 2020’de sosyal medya hesabından yaptığı açıklama ile “HDP açılmamak üzere kapatılmalıdır. Etnik bölücülüğü ve terörü referans alan hiçbir parti kuruluşuna da müsaade edilmemelidir.” diyerek görüşünü ve talebini yineledi.

Olayın yaşandığı dönemde Türkiye Raporu olarak katılımcılarımıza HDP’nin kapatılıp kapatılmaması gerektiğini sorduğumuz zaman, katılımcılarımızın %49’u HDP’nin kapatılması gerektiğini ifade ederken %40’ı ise kapatılmaması gerektiğini söylemişti. 

Devam eden süreçte Bahçeli, çağrısını tekrar etti ve Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı bu davayı açmazsa Siyasi Partiler Kanununun 100. maddesine dayanarak başvuruyu MHP olarak kendilerinin yapacağını belirtti. Bunun üzerine, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Bekir Şahin tarafından “Devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğünü bozmayı ve ortadan kaldırmayı amaçladığı” gerekçesiyle HDP hakkında temelli kapatılması ve partinin eş genel başkanları Mithat Sancar ve Pervin Buldan’ın da aralarında bulunduğu 687 üyeye siyasi yasak getirilmesi talep eden bir iddianame hazırlandı. 21 Haziran 2021’de iddianamenin kabul edilmesiyle birlikte ise yargılama süreci başlamış oldu.

2023 yılı ise davayla ilgili çok önemli gelişmelerin yaşandığı bir yıl oldu. 5 Ocak’ta, Anayasa Mahkemesi, HDP’nin kapatılması için açılan davada ara kararı verdi. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı’nın Hazine yardımına tedbiren bloke konulması talebini kabul etti. Bu karardan dolayı 16 Ocak’ta HDP, kapatma davası ile ilgili olarak Anayasa Mahkemesi’ne tüm işlemlerin seçim sonrasına bırakılması için başvuruda bulundu. 26 Ocak’ta ise Anayasa Mahkemesi, HDP’nin nihai kararın seçim sonrasına bırakılması talebini reddederken HDP’nin Hazine yardımı blokesine yönelik savunması için de 15 günlük ek süre verildi. 9 Mart tarihine geldiğimizde ise Anayasa Mahkemesi, deprem nedeniyle savunma için ek süre isteyen HDP’nin talebini yerinde buldu. Mahkeme, HDP’nin sözlü savunmasını 11 Nisan’da yapacağını açıklarken Yargıtay Başsavcılığı’nın talebi ile HDP’nin hazine yardımına koyduğu geçici blokajla ilgili de kesin kararını verdi ve blokajı kaldırdı. 22 Mart’ta ise HDP, partinin kapatılma riskinden ötürü seçimlere Yeşil Sol Parti olarak girme kararı aldığını açıkladı. 6 Nisan tarihine geldiğimizde ise HDP, sözlü savunma yapmayacağına dair Anayasa Mahkemesi’ne dilekçe verdi. Bugün ise Anayasa Mahkemesi Genel Kurulu, HDP’nin sözlü savunma yapmamasını tutanak altına aldı ve dosyayı esas hakkındaki raporunu hazırlaması için AYM raportörüne gönderdi. Devam eden süreçte, HDP hakkındaki kapatma davasını, 15 kişiden oluşan Anayasa Mahkemesi heyeti karara bağlayacak. Anayasa’nın 69. maddesinde sayılan hallerden ötürü partinin kapatılmasına veya dava konusu fiillerin ağırlığına göre devlet yardımından kısmen ya da tamamen yoksun bırakılmasına, toplantıya katılan üyelerin 3’te 2 çoğunluğuyla, yani ancak 15 üyenin 10’unun oyuyla karar verilebiliyor.

Bunun yanında, Türkiye Raporu olarak geçtiğimiz yılın şubat ayında katılımcılarımıza HDP’yi sormuştuk. Katılımcılarımızın %42’si HDP’nin meşru bir parti olduğunu belirtirken %51’i ise HDP’nin PKK’nın bir uzantısı olduğunu düşünüyor.