İlçeler İl Olursa Milletvekili Sayıları Nasıl Değişecek?

Ne yaptık?

Son günlerde sosyal medyada bazı ilçelerin il olacağı konuşuluyor. Biz de Türkiye Raporu olarak Adana’nın Ceyhan, Ankara’nın Polatlı, Antalya’nın Alanya, Aydın’ın Nazilli, Balıkesir’in Bandırma, Bursa’nın İnegöl, Hakkari’nin Yüksekova, Konya’nın Ereğli, Muğla’nın Bodrum, Şırnak’ın Silopi, Tekirdağ’ın Çorlu ilçelerinin il olması durumunda söz konusu illerdeki milletvekili dağılımının nasıl değişeceğini araştırdık. 

Metodoloji

Öncelikle il olması muhtemel ilçelerdeki seçmen sayısından yola çıkarak böyle bir durumda il olan her ilçenin kaç milletvekili çıkartacağını hesapladık. Daha sonra bu yeni illerde milletvekili dağılımının nasıl olacağını hesaplamak için partilerin bu yeni illerde 2018 yılında aldıkları oy oranlarına göre d’Hondt hesaplama tekniğini uyguladık. Son olarak, yeni il olması muhtemel ilçelerin, halihazırda bulundukları illerden ayrıldığı durumda bu illerde kalan milletvekillerinin nasıl dağılacağını hesapladık. Bir örnek vermek gerekirse:,

Nazilli’nin Aydın ilinden ayrılarak yeni bir il olduğunu varsayalım. Bu varsayım altında Nazilli’nin seçmen sayısına göre parlamentoda 1 milletvekili ile temsil edileceğini öngördük. Önce bu 1 milletvekilliğinin 2018 oy oranlarına göre hangi partiye gideceğini hesapladık. Daha sonra da Aydın ilinde Nazilli ilçesi olmadan kalan vekillerin 2018 oy oranlarına göre partilere nasıl dağıldığını hesapladık.

İlçeler İl Olursa Milletvekili Sayıları Nasıl Değişecek?

2023 Seçimleri yaklaşırken AK Parti’nin olası seçim stratejilerinden biri olarak değerlendirilen bazı ilçelerin il düzeyine çıkartılması ihtimali kamuoyunun gündeminde. Sosyal medyada konuşulanlara göre Nazilli, Bodrum, Tarsus, Silopi, İnegöl, Bandırma, Ceyhan, Polatlı, Yüksekova, Ereğli (Konya), Alanya ve Çorlu ile dönüşme ihtimali en yüksek ilçeler arasında. Her ne kadar AK Parti bu stratejiyle meclisteki sandalye sayısını arttırmayı amaçlasa da böyle bir değişikliğin en az AK Parti kadar HDP’nin de milletvekili sayısını arttırdığı görülüyor. HDP’nin oy deposu olan Doğu ve Güneydoğu illerinde nüfus yoğunluğu az olduğu için çoğu ilin milletvekili sayısı oldukça düşük. Bu durumda oyların büyük bölümünü alan HDP ile dönüşen ilçelerdeki milletvekili dağılımında da galip çıkacağından ötürü 2018 seçimlerindeki oy oranlarına göre Şırnak ve Hakkari gibi illerde tulum çıkarabiliyor. Buna karşın, AK Parti’nin bu stratejiyi belirlemesindeki temel fayda güçlü olduğu İç Anadolu illerinde gün yüzüne çıkıyor. 2018 seçimlerinde Konya’nın 15 milletvekilinin 10’u AK Parti’den seçildi. Eğer Konya’nın Ereğli ilçesi il düzeyine çıkartılırsa Ereğli milletvekili de AK Partili olacağından bu bölgede AK Parti’nin milletvekili sayısı 11’e yükseliyor. Belirtmekte fayda var ki bu hesaplamalar partilerin 2018 yılındaki oy oranları gözetilerek yapılmıştır. Bundan dolayı hesaplanan dağılımlar ile önümüzdeki seçimde gerçekleşecek dağılımlar değişkenlik gösterebilir. Türkiye’de ilçe bazlı anket çalışmalarının sonuçları kamuoyuyla paylaşılmadığı için bu tip değişikliklerin anketler doğrultusunda muhtemel etkilerini hesaplamak mümkün olmuyor.

Özetlemek gerekirse, bu ilçeler 2018 yılında il olsalardı partilerin net milletvekili değişimi şu şekilde olurdu:

AK Parti : +1 MV

CHP : +2 MV

MHP : -2 MV

HDP : +2 MV

İYİ Parti : -3 MV

Aşağıdaki tablolar bu ilçelerin il olması durumunda 2018 oy oranlarına göre muhtemel milletvekili dağılımı görülebilir: