Elif Olça Arslantekin
Küreselleşmenin etkisiyle hemen her konuda alternatif yollar bulunduğu gibi seyahat ve konaklama da geleneksel yöntemlerden ayrışmış durumda. Bu yeni seçenekler çoğunlukla paylaşım ekonomisi üzerine kurulu. Paylaşım ekonomisi ise âtıl duran mal veya hizmetlerin paylaşım yoluyla ekonomik olarak değerlendirilmesi anlamına gelmektedir. Çeşitli sektörlerde varlığını sürdüren ve hacmini artırmaya devam eden paylaşım ekonomisi ağırlıklı olarak turizm sektöründe görülmektedir.
Dünya genelinde paylaşım ekonomisinin bu kadar bilinir hale gelmesinden önceki süreçte daha çok gezginler ve maddi durumu yeterli olmayan bireyler arasında kabul görmüş bu yöntem bu tarz uygulamaların yaygınlaşmasıyla beraber tüm dünyada büyük bir fenomen haline geldi. Bunun en açık örneği olarak taksilere alternatif olan Uber uygulaması günümüzde 71 ülkede 10.000 şehirde yaklaşık 93 milyon kullanıcı ile hizmet vermekte. Dahası ABD’nin araç paylaşımı pazarının %68’ine sahip.
Dünya çapında popüler olan bir diğer paylaşım uygulaması ise ev sahiplerinin evlerinin tüm odasını ya da tüm konutu kısa süreli kiralaması esasına dayanan Airbnb uygulaması. 2007 yılında kurulmasının ardından giderek büyüyen uygulama günümüzde 220’den fazla ülkeye yayılmış durumda. Özellikle, son yıllarda otellerinden de çok pahalı olması nedeniyle iyice moda haline gelen uygulama pandemi ile darbe yemiş olsa bile özellikle 2021 yılının ikinci çeyreği ile yeniden toparlanmış görünüyor. Dahası, 2022 yılının ikinci çeyreğinde, 150 milyondan fazla üye ve 103,7 milyon rezervasyon ile kendi rekorunu kırmış durumda. Yapılan bir ankete göre, Airbnb kullanıcılarının %95’i uygulamanın sağladığı ödeme güvenliği ve kolaylığı için tercih ederken %86’sı Airbnb’nin barındırdığı konumların otellerden daha uygun olduğu için, %77’si ise yerel halkın yaşam tarzını deneyimlemek istediği için Airbnb uygulamasını kullandığını belirtti.
Paylaşım ekonomisi, israfı ve dağınıklığı azaltırken işletmeler bu trendi kendileri için bir tehdit olarak görüyor. Buna karşın gün geçtikçe daha çok insanın hem ek gelir kaynağı olarak hem de daha değişik ve rahat bir deneyim yaşamak için bu yöntemi tercih etmesi bu trendin gelecekte de ekonomiye katkıda bulunacağına işaret ediyor.
Kaynaklar:
Backlinko, Uber Statistics 2022: How Many People Ride with Uber?
https://backlinko.com/uber-users#largest-uber-markets-worldwide
Business of Apps, Uber Revenue and Usage Statistics (2022)
https://www.businessofapps.com/data/uber-statistics/
iProperty Management, Airbnb Statistics
https://ipropertymanagement.com/research/airbnb-statistics
Airdna Marketminder, İstanbul
https://www.airdna.co/vacation-rental-data/app/tr/default/istanbul/overview