Yayınlanan araştırma sonuçları İstanbul Ekonomi Araştırma tarafından, 7-13 Ocak 2022 tarihlerinde Türkiye çapında 12 ilde 1500 kişi ile yapılan anket çalışmasının sonucudur.
Yerel ve küresel krizler sarmalı içerisinde yaşamını sürdürmeye çalışan Türkiye vatandaşlarına, bir yıl öncesine kıyasla harcamalarının nasıl değiştiğini sorduk. Sinema, tiyatro, gezme ve seyahat harcamaları ile kıyafet alışverişlerine ve en temel gider kalemi olan gıda harcamalarına odaklandık.
Katılımcılarımızın %62’si daha az gıda alışverişi yaptığını söylerken, %74’ü daha az kıyafet alışverişi yaptığını, %79’u daha az seyahat harcaması yaptığını, %81’i ise sinema, tiyatro ve gezme harcamalarını azalttığını belirtti.
Toplumda sanat ve eğlence ile seyahat harcamalarındaki büyük düşüş bireysel ve toplumsal yaşamın çoraklaşması anlamına geliyor. Bu harcamaların azalmasında ekonomik kriz ve pandeminin birlikte rol oynadığını söyleyebiliriz.
Kıyafet ve gıda alışverişlerinin azalması ise maaşların enflasyon oranında artmamasının doğal bir sonucu. Bu kalemlerde enflasyon nedeniyle alışveriş sepetlerinin küçüldüğünü ve/veya niteliğinin bozulduğunu söylemek mümkün. Kaliteli gıda ve giyim ürünlerine ulaşamamak, insanların yaşam kalitesini düşüren bir etken.
Sonuçları değerlendirirken yalnızca tüketiciler açısından değil, harcamaların düştüğü alanlarda faaliyet gösteren işletmeler ve çalışanlar açısından da bakmak gerekiyor. İç talebin Türkiye’de büyümenin lokomotifi olduğunu göz önüne aldığımızda, talepteki daralma büyüme ve istihdam açısından risk yaratıyor.