Gökkuşağının Altında Eşitlik Arayışı: Toplumun LGBTİ’ye Bakışı

Yayınlanan araştırma sonuçları İstanbul Ekonomi Araştırma tarafından, 7-9 Haziran 2022 tarihlerinde Türkiye çapında 12 ilde 1500 kişi ile yapılan anket çalışmasının sonucudur.

Günümüzde LGBTİ+ bireyler cinsiyet kimliklerinden ötürü tüm dünyada toplumun her alanında ayrımcılığa ve baskıya uğruyorlar. Bu anlamda kimi zaman cinayete kurban gidiyorlar ve yaşama hakları ellerinden alınıyor. Avrupa merkezli kuruluş Transgender Europe’nin verilerine göre Türkiye Avrupa’da en çok trans cinayetinin işlendiği ülke. Bütün dünyada translar için en güvensiz ülke ise Brezilya. Pew Research Center’in eşcinselliğe yönelik toplumun bakışını incelediği ve Türkiye’yi de içeren 39 ülkeyi kapsayan, 2013 yılında yaptığı araştırmaya göre Türk katılımcıların %78’i toplumun eşcinselliği kabul etmesine karşı. Eşcinselliğe olumlu yaklaşanların oranı ise son 20 yıldır düşüş yaşıyor. Bu oran 2002 yılında %22, 2007 yılında %14, 2011 yılında %11, 2013 yılında ise %9 olarak tespit edildi.

Biz de Türkiye Raporu olarak Haziran ayı ikinci Raporumuz için topluma LGBTİ’ye olan bakışını sorduk. Genel sonuçlar eşcinsellik konusunda toplumda net bir tutum olmadığını gösteriyor. “Eşcinsellik suç olmalı” diyenlerin oranı %49 iken “Kişinin cinsel yönelimine kimse karışamaz” diyenlerin oranı %64. Eşcinsellik konusundaki olumsuz görüş belirten iki ifadeye de “Katılıyorum” diyenler çoğunluğu oluşturuyor. Katılımcıların %70 ile en büyük çoğunluğunun katıldığı ifade “Kişilerin kendi tercihidir ama eşcinsellerin herkese açık alanda görünmesini istemem.” oldu. “Komşularım arasında eşcinsel olduğunu bilmek beni rahatsız eder.” diyenlerin oranı ise %59. Bunun yanında, bir kişinin eşcinsel olduğu takdirde devlet memuru olmaması gerektiğini düşünenlerin oranı ise %44.

Bundan 2 yıl önce, Mayıs 2020’de çıkardığımız raporumuz için yaptığımız araştırma ile kıyaslarsak belli konularda büyük değişiklikler mevcut. “Kişilerin kendi tercihidir ancak eşcinsellerin herkese açık alanda görünmesini istemem” diyenlerin oranı ise %58’den %70’e yükseldi. Buna karşın, “Kişinin cinsel yönelimine kimse karışamaz” seçeneğine katılanların oranında ise 2020 yılına göre 21 puanlık önemli bir artış var.

Seçmen gruplarına göre değerlendirdiğimiz zaman, ittifaklar arasında çok net bir fark var. ‘’Kişilerin kendi tercihidir ama eşcinsellerin herkese açık alanda görünmesini istemem.’’ diyenlerde başı %80 ile MHP seçmeni çekerken ikinci sırada ise %75 ile AK Parti seçmeni var. ‘’Eşcincellik suç olmalı.’’ ifadesine katılanlarda ise AK Parti seçmeni %61 ile birinci sırada yer alırken ikinci sırada ise MHP seçmeni var. ‘’Komşularım arasında eşcinsel olduğunu bilmek beni rahatsız eder.’’ ifadesini savunanlarda ise birinci sırada %72 ile AK Parti seçmeni yer alırken ikinci sırada ise %65 ile MHP seçmeni var.