Yusuf Emre Kaya
En son 2021 yılının aralık ayında faiz indiriminde bulunan merkez bankası 18 Ağustos 2022 tarihli toplantısında politika faizini 100 baz puan düşürerek %13 seviyesine düşürdü. Peki, faiz indirimleri ne zaman, nasıl ve neden başlamıştı?
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, uzun yıllardır ‘’Faizler düşecek, enflasyon düşecek.’’ tezini dile getiriyor. Ancak dönemin gerek ekonomi yönetiminin gerek de siyasi atmosferinden dolayı tam anlamıyla bu tezi gerçekleşmedi. Nitekim 7 Kasım 2020 tarihinde Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası Başkanı olarak atanan Naci Ağbal’ın, görevde kaldığı yaklaşık 5 ay boyunca politika faizini %10.25’ten %19’a yükseltmesi 20 Mart 2021 tarihinde görevden alınmasına sebep olmuştu.
Yıllık enflasyon, 2020 Kasım – 2021 Mart arasında %14 ile %17 arasında değişiyordu. 2021’in Mart ayında atanan Şahap Kavcıoğlu ise ‘’Faiz aşağı, enflasyon aşağı’ politikasının fitilini 2021 yılının Eylül ayında ateşledi. 4 ay süren faiz indirimiyle birlikte aralık ayında enflasyon %36’ya kadar yükseldi. Faiz indirimlerinin etkilediği dövizi talebini durdurabilmek adına 20 Aralık 2021 tarihinde piyasaya sürülen KKM ile politika faizinin önemsizleştiği söylenmişti.
Temmuz ayındaki yıllık enflasyon ise TÜİK verilerine göre neredeyse %80’e ulaşmışken, İstanbul Ticaret Odası’na göre %99, Enflasyon Araştırma Grubu (ENAG)’na göre ise %176’ya dayandı.
Türkiye Raporu’nun 2020 Mart Ayı Ekonomik Beklenti Araştırması’nda sorulan ‘’Önümüzdeki bir yıl içerisinde ekonominin nasıl olacağını düşünüyorsunuz?’’ sorusuna katılımcıların %47’si çok daha kötü/daha kötü, %35’i çok daha iyi/daha iyi olacağını, %18’i ise değişmeyeceğini belirtirken, 2022 Ağustos Ekonomik Beklenti Araştırması’nda ise katılımcıların %55’i ekonominin çok daha kötü/daha kötü, %24’ü çok daha iyi/daha iyi olacağını, %21’i ise değişmeyeceğini ifade etti.
Kaynaklar:
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, Faiz Oranları
TÜİK, 2020 Mart – 2022 Temmuz Yıllık Enflasyon Verileri
https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=enflasyon-ve-fiyat-106
İstanbul Ticaret Odası, İTO Fiyat İndeksi Genel Tablo
https://bilgibankasi.ito.org.tr/tr/istatistik-verileri/genel
Enflasyon Araştırıma Grubu (ENAG)
Cumhuriyet, Naci Ağbal Neden Görevden Alındı?