Dünyada Demokrasi Ne Durumda?

Mustafa Mert Varlı

Yükselişe geçen popülist rejimler ve bu rejimlerle zayıflayan demokrasinin geleceği, günümüzün önemli tartışma konularından birisini oluşturuyor. Hukukun üstünlüğü ilkesinin uygulanmaması, yürütme erkinin gitgide kuvvetlenmesi gibi faktörlerden dolayı özellikle son yirmi yılda otoriterleşme küresel ölçekte hız kazanmış durumda. Otoriterleşmenin sadece demokrasinin yerleşik bir kültür teşkil etmediği gelişmekte olan ülkelerde değil, demokrasinin konsolide olduğu ABD gibi Batı ülkelerinde de siyasi ve toplumsal bir soruna dönüştüğünü görebiliyoruz. 

Siyasi haklar ve sivil özgürlükler kriterleri üzerinden demokrasi araştırması yapan Freedom House, ülkeleri özgür, kısmen özgür ve özgür olmayan olmak üzere 3 kategoride sınıflandırdığı çalışmalar gerçekleştiriyor. 2022’nin Şubat ayında yayınlanan rapora göre 2021 yılı itibariyle Hindistan’ın da kısmen özgür kategorisine düşmesiyle beraber dünya nüfusunun yaklaşık %80’i antidemokratik ülkelerde yaşamakta. Bununla birlikte sonuçlar 2021 yılında 60 ülkenin otoriterleştiğini, sadece 25 ülkenin demokratikleştiğini ortaya koyuyor. Son verilere göre dünya nüfusunun %38’i özgür olmayan ülkelerde yaşıyor. Özgür olmayan ülkelerde yaşayan insanların oranı son 25 yılın (1997’den beri) en yüksek seviyesinde. Rapor, demokrasi ve otoriterlik arasında mücadele eden ülkelerin, gitgide otoriterliğe doğru “gerilemekte” olduğunu gösteriyor.

Uluslararası bir sivil toplum kuruluşu olan World Justice Project ise “hukukun üstünlüğüne bağlılık” araştırması yapmakta ve ülkeleri 0 ile 1 arasında puanlamaktadır. Kuruluşun 2021 raporuna göre bu sıralamada 132 ülke arasından yalnızca 49 ülke 0,6 üzerinde puan almıştır. 32 ülke bir önceki yıla göre yükseliş göstermiş, 11 ülke herhangi bir değişiklik göstermezken 89 ülkede hukukun üstünlüğü gerilemiştir.  

Kaynaklar: 

WJP, worldjusticeproject, WJP Rule of Law Index Global Insights 2021 Erişim: 11.03.2022 

https://worldjusticeproject.org/our-work/research-and-data/wjp-rule-law-index-2021 

Freedom House, Freedom in the world in 2022,  February 2022, Erişim: 10.03.2022 

https://freedomhouse.org/report/freedom-world/2022/global-expansion-authoritarian-rule 

Freedom House, Democracy Under Siege 2021 Erişim: 10.03.2022 

https://freedomhouse.org/report/freedom-world/2021/democracy-under-siege