Meryem Hazal Çamurcu
Mecliste.org tarafından “27. Dönem 5. Yasama Yılı Performans Değerlendirme Raporu” yayınlandı. 1 Ekim 2021’de açılan TBMM’nin 27. Dönem 5.Yasama Yılı 1 Temmuz 2022’de sona erdi. İlk gerçekleştirilen ‘Depreme Karşı Alınabilecek Önlemlerin ve Depremlerin Zararlarının En Aza İndirilmesine İlişkin Önlemlerin Belirlenmesi Amacıyla Kurulan Meclis Araştırma Komisyonu’ raporunun görüşülmesi ve Paris İklim Anlaşması’nın onaylanmasının uygun bulunması oldu.
5.Yasama Yılı’nda tam 60 komisyon raporu sunuldu. En çok rapor veren komisyon 26 raporla Dışişleri Komisyonu oldu. Dışişleri’ni 11 raporla Plan ve Bütçe Komisyonu takip ederken Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu 9 rapor, Milli Eğitim, Kültür, Gençlik ve Spor Komisyonu ise 4 rapor vermiş. Adalet Komisyonunun verdiği rapor sayısı ise sadece 3. Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler ve Çevre Komisyonları ikişer rapor vermişler. Anayasa, Milli Savunma ve Dijital Mecralar Komisyonları birer rapor vermiş. Bayındırlık, İmar, Ulaştırma ve Turizm ve İçişleri Komisyonları ise hiç rapor sunmamış.
Yine aynı raporda verilen kanun tekliflerinin sayısı da yer alıyor. İktidar ve Muhalefet partilerince verilen tüm kanun tekliflerinin sayısı 789. Bir önceki Yasama Yılı’nda 683 olan bu sayı 3. Yasama Yılı’nda ise 973’müş. En çok kanun teklifi Şubat ve Mart aylarında verilmiş. En çok kanun teklifi veren ilk üç parti sırasıyla Cumhuriyet Halk Partisi, Halkların Demokratik Partisi ve AK Parti. CHP’nin verdiği kanun teklifi sayısı 431 iken HDP’nin verdiği kanun teklifi sayısı 155. İktidar partisi 71 kanun teklifi verirken ortağı MHP ise 16 teklifte bulunmuş. İYİ Parti 46 kanun teklifi verirken Memleket Partisi ise 30 kanun teklifi ile beşinci sırada yer almış. En az kanun teklifi veren parti ise Saadet Partisi. Saadet Partisi sadece 2 tane kanun teklifinde bulunmuş.
Bunların yanında, TBMM’de bu yıl sadece 83 kanun kabul edildi. Bir önceki Yasama Yılı’nda ise bu sayı 81 idi. Kanunun türlerine göre dağılımına bakıldığında %62,7’si uluslararası anlaşmanın uygun bulunması, %21,7’si torba kanun, %7,2’si çerçeve kanun, %4,8’i ise kod kanun. %3,6’sı ise bütçe, ek bütçe ve kesin hesap kanunu.
Öte yandan, bu yasama yılında birçok önemli kanunun kabul edildiğini görüyoruz. Raporda kamuoyunda ses getiren ve basında yer alan 16 kanundan söz edilmiş. Dikkat çeken kanunlara örnek olarak “İcra İflas Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun” örnek gösterilebilir. Bu kanun ile özellikle çocuk haczi olarak adlandırılan çocuk teslimi usulü kaldırıldı. Milletvekili Seçimi Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile seçim barajı %7’ye indirildi. Türk Ceza Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’da kadına karşı işlenmesi halinde kasten öldürme, yaralama, işkence gibi suçların cezası artırıldı. Yine bu kanunda ısrarlı takip ayrı bir suç olarak düzenlendi. Hakimler ve Savcılar Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile yargıda “Hakim ve savcı yardımcılığı kurumu” oluşturuldu.
Kanun kabul sürelerine de raporda yer verilmiş. Kod kanunların kabulü 23-25 gün sürerken torba kanunlar ise ortalama 20,2 günde kabul edilmiş. Çerçeve kanunların ise 18.5 günde kabul edildiği görülüyor. Diğer ülkelerle karşılaştırıldığında Türkiye’deki kabul süresi çok kısa. En uzun kabul süresi Fransa’da. Fransa’da kanunların kabul süresi 305 gün. Fransa’yı 294,5 gün ile Birleşik Krallık takip ediyor. Belçika’da kabul süresi 121,7 gün, Avustralya’da ise 58.5 gün. Türkiye ise 20,8 kabul süresi ile kanunların en kısa sürede kabul edildiği ülke.
Kaynak:
Mecliste.org, “27. Dönem 5. Yasama Yılı Performans Değerlendirme Raporu”