Bir Arada Yaşamak: Sığınmacıların Toplumsal Hayata Etkileri

Yayınlanan araştırma sonuçları İstanbul Ekonomi Araştırma tarafından, 5-10 Mayıs 2022 tarihlerinde Türkiye çapında 12 ilde 1500 kişi ile yapılan anket çalışmasının sonucudur.

Arap Baharı’nın neticesinde 2011 yılının Mart ayında Suriye’de iç savaş çıktığı zaman kimse bu kadar uzun süreceğini ve dünyaya bu kadar büyük etkileri olacağını beklemiyordu. Savaş Suriye’de çok büyük bir yıkıma yol açarken savaştan en çok etkilenen ikinci ülke ise milyonlarca göçmenin akın ettiği Türkiye oldu. İlk başta hükümet tarafından sadece 100 bin Suriyeli alınacağı söylenirken şu anda ülkede ne kadar çok Suriyeli olduğu tam olarak bilinmiyor. Bunun yanında, ABD’nin Afganistan’dan çok kısa bir sürede çekilmesi ile oluşan otorite boşluğunu iyi değerlendiren Taliban’ın iktidara gelmesi ve Taliban’dan kaçan Afganların ve Pakistanlıların da ülkeye gelmesi ile Türkiye büyük bir göç merkezi halini aldı. Gelen milyonlarca göçmen sadece gıda, kira ve konut fiyatlarını etkilemedi. Bütün bunlara bakıldığı zaman, ülkede göçmen sorununun büyük bir güvenlik meselesi halini aldığını da söyleyebiliriz.

Biz de Türkiye Raporu olarak Mayıs ayının ilk raporu için Türkiye’deki sığınmacıların siyasi ve toplumsal hayattaki etkileri konusunda toplumun görüşlerini sorduk. Katılımcıların %79’u sığınmacıların suç oranını arttırdığını ve güvenlik sorununa sebep olduğunu düşünürken %75’i ise sokaklarda yabancı bir kültürün daha görünür olmasının toplumu kutuplaştırdığını ve önyargıyı artırdığını belirtiyor. Toplumun sadece %29’i sığınmacıların Türkiye’nin AB karşısındaki siyasi gücünü artırdığını düşünürken %81’i ise sığınmacıların Türkiye’nin nüfus yapısını ve siyasi dengesini bozduğunu belirtiyor. Bütün bu değerlere bakıldığı zaman, toplum nezdinde sığınmacılar konusunda bir mutabakat olduğunu söylemek yanlış olmaz. 

Cinsiyete baktığımız zaman erkekler ile kadınlar arasında büyük bir fark olmamakla birlikte yaş grupları arasında farklar mevcut. 18-24 yaş grubunun %80’den fazlası sığınmacıların güvenlik sorunu olduğunu düşünürken en düşük oran 45-54 yaş grubunda. 

Seçmen gruplarına baktığımız zaman ise göçmenlerin güvenlik sorunu olduğu düşünenlerin oranının en yüksek olduğu grup HDP seçmeni. HDP seçmeninin yüzde 90’dan fazlası göçmenlerin güvenlik sorunu oluşturduğunu düşünürken bu oran AK Parti seçmeninde %60’lara kadar iniyor. 

Eğitim seviyesine göre değerlendirdiğimiz zaman ise en yüksek eğitime sahip olanların yüzde 80’dan fazlası göçmenlerin güvenlik sorunu olduğunu düşünürken bu oranın en düşük olduğu grup ilkokul ve altı eğitime sahip olanlar.

Olayın insan hakları boyutuna baktığımız zaman, 45-54 yaş grubunun %50’den fazlası sığınmacıların olmasının insan haklarına verilen önemi gösterdiğini düşünürken böyle düşünenlerin oranının en düşük olduğu grup 18-24 yaş grubu. Seçmen gruplarına baktığımız zaman ise AK Parti seçmeninin neredeyse %60’ı insan haklarına verilen öneme vurgu yaparken bu oran CHP seçmeninde %30’lara kadar düşüyor.