Avrupa’nın Enerjiyle İmtihanı
Umut Yahya Toplandı
Rusya-Ukrayna savaşının devam ettiği bu günlerde AB ülkeleri, oligarkların kendi ülkelerindeki varlıklarına el koymaktan çeşitli ekonomik, siyasi ambargolara dek Rusya’ya bir dizi yaptırım uyguluyor. Peki, enerji alanında da aynı kararlılık sürdürülüyor mu? Sürdürülebilmesi mümkün mü? Merkezi Brüksel’de bulunan ekonomi enstitüsü Bruegel’e göre yaptırımlara rağmen Rusya’nın AB ülkelerine sattığı petrol, kömür, doğalgaz gibi enerji ürünleri Rus hazinesine her gün 850 milyon dolar girdi sağlıyor. Bu durum AB ülkelerinde enerjide dışa bağımlılığı tekrar tartışma konusu haline getiriyor.
Petrol, doğalgaz ve kömür ürünlerini içeren endekse göre AB ülkeleri %57,5 oranında enerjide dışa bağımlı. Bu oran geçtiğimiz 20 yılda ciddi bir değişikliğe uğramadı. Dışa bağımlılıkta 1. sırayı %97,6 oranla Malta çekerken bu alanda en şanslı ülke enerji ihtiyacının yalnızca 10’da 1’ini dışarıdan karşılayan Estonya. Aynı zamanda Estonya son 20 yılda dışa bağımlılığını 3 kattan fazla azaltmış. Öte yandan sanayi devi Almanya %63,7 ile bu alanda Avrupa ortalamasının üzerinde seyrediyor. Fransa ise sahip olduğu nükleer santrallerden ötürü gelişmiş sanayisine rağmen ihtiyaç duyduğu enerjinin yarısından fazlasını kendi kaynaklarıyla karşılayabiliyor.
Milli güvenlikle doğrudan ilişkisi bulunan enerji kaynaklarının ithalatında dengeli bir dağılım izlenmesi stratejik olarak son derece önemli. AB ülkelerinin bugün yaşadığı sıkıntının temel sebebi de dengeli dağılımın öncelenmemesi ve Rusya’nın enerji temininde gözden çıkarılamayacak kadar önemli bir konumda bulunması. Enerji ürünleri tek tek incelendiğinde en dengeli dağılımın petrolde yapıldığı görülüyor. Rusya, AB petrol ithalatının 4’te 1’ini oluştururken geriye kalan kısım yaklaşık 10 farklı ülke tarafından benzer oranlarla temin ediliyor. Kömürde ise toplam ithalatın neredeyse yarısını Rusya oluşturuyor. Rusyayı, %17,7 ile ABD takip ediyor. Diğer taraftan en çok tartışma konusu olan ürünlerin başında gelen doğalgazda da AB için durum pek parlak değil. Doğalgaz ihtiyacının tamamına yakınını dışarıdan tedarik etmek zorunda olan AB, toplam ithalatın %41,1’ini Rusya’dan karşılıyor.
Bütün bunlar AB’nin, savaşta Ukrayna’ya desteğini beyan etse dahi bu desteğin somutlaşması ve Rusya ile ilişkilerin topyekün koparılması noktasında AB’ye ciddi bir engel oluşturuyor. Bu ilişkinin seyrini savaşın ne kadar süre daha devam edeceği ve AB’nin enerji tedariğinde Rusya’nın üstlendiği rolü farklı ülkelere dağıtıp dağıtamayacağı belirleyecek.
Kaynaklar:
Visual Capitalist, The European Union’s Energy Dependency
https://www.visualcapitalist.com/visualizing-the-eus-energy-dependency/
Anadolu Ajansı, Avrupa Rus doğalgazına bağımlılığı gerçekten azaltabilir mi?
https://www.aa.com.tr/tr/analiz/avrupa-rus-dogal-gazina-bagimliligi-gercekten-azaltabilir-mi/2650592
Euronews, Avrupa ülkeleri enerjide dışa ne kadar bağımlı, doğalgazı hangi ülkelerden alıyor?
NTV, Avrupa’nın kullandığı doğalgazda Rusya’nın payı ne kadar?
Ayrıcalıklı Abonelik
ABONELİK PAKETLERİMİZİ İNCELEDİNİZ Mİ?
Size uygun paketi seçin, detaylı anket raporları düzenli olarak e-postanıza gelsin.
İNCELE