6 Şubattan Önce Meclis Deprem İçin Ne Yaptı?

6 Şubat depremlerinin ardından Türkiye’de toplumun acısı hâlâ taze, yaraları hâlâ açık. Yaşanan felaketin ardından deprem sonrası müdahaledeki koordinasyon eksikliğinden binaların inşa sürecindeki usulsüzlüklere dek pek çok sorun gündeme taşındı. Büyük can kayıplarından müteahhitler, yapı-denetim firmaları, ilgili bakanlıklar ve yerel yönetimlerin ne ölçüde sorumluluğu olduğu tartışılmaya devam ediyor. Peki, bütün bu süreçte siyaset kurumunun kalbi, TBMM’nin üzerine düşen rol neydi ve bu rolü ne ölçüde yerine getirebildi? Türkiye Raporu olarak sizler için 2018 genel seçimlerinin ardından başlayan 27. yasama döneminde 6 Şubat depremlerine kadar milletvekillerinin depreme dair verdiği kanun tekliflerini araştırdık.

7 Temmuz 2018’de başlayan TBMM 27. Döneminin bitmesine resmi tarihlere göre yaklaşık iki ay kaldı. Aradan geçen dört buçuk yılda depreme ve depremi de kapsayan doğal afetlere dair toplamda 31 adet kanun teklifi TBMM Başkanlığı’na sunuldu. Bu kanun tekliflerinin 18’i CHP, 9’u HDP, 2’si İYİ Parti, 1’i AK Parti, 1’i de MHP milletvekillerinden geldi. AK Parti Erzurum Milletvekili İbrahim Aydemir tarafından 2020 yılında çeşitli illerde meydana gelen depremlerden zarar gören vatandaşların olası mağduriyetlerinin giderilmesi yönünde verilen kanun teklifi ise kanunlaşan tek teklif oldu. Geriye kalan kanun teklifleri ise halen ilgili komisyonlarda bekliyor. 

Kanun önerilerini içeriğine göre değerlendirdiğimizde ise 31 kanun önerisinin 17’sinin depreme hazırlık ve önlem alma sürecine, 13’ünün ise yaşanan çeşitli depremlerin ardından oluşan mağduriyetlerin giderilmesi sürecine dahil olduğunu görüyoruz. 1 kanun teklifi ise depreme hazırlık yapılmasının aksine olası bir depremde oluşan zararı arttırabilecek nitelikte. CHP Manisa Milletvekili Ahmet Vehbi Bakırlıoğlu’nun Afet Sigortaları Kanununda değişiklik yapmak üzere sunduğu kanun teklifinde “Teklif ile, büyükşehir belediyeleri sınırları dâhilinde bulunan ve daha önce köy tüzel kişiliğine sahip olan mahallelerin zorunlu deprem sigortasından muaf tutulması öngörülmektedir.” ifadesi yer alıyor. 

Veriler, 27. Yasama Döneminde milletvekillerinin Meclis’te depreme yönelik yaptıkları çalışmaların sınırlı olduğunu gösteriyor. TBMM’de depreme hazırlığa yönelik kanun teklifleri kanunlaştırılamıyor. Depreme önlem almaya yönelik kanun tekliflerinin sayısı deprem sonrası oluşan mağduriyetlerin giderilmesine yönelik tekliflerle aynı sayıda. Tüm bunlar, Meclis’in, diğer pek çok kamu kurumu gibi afet yönetimi konusunda iyi bir performans gösteremediğini ortaya koyuyor. Bununla birlikte Meclis’in yaptığı hazırlığın yanı sıra var olan yasaların uygulamalarının iyileştirilmesi ile ilgili de büyük sorunlar olduğu açık. Bu noktada sorumluluk yürütme organına, hükümete ve bakanlara düşüyor. 

Kaynak:

TBMM, Kanun Teklifleri Sonuç Formu

https://www5.tbmm.gov.tr//develop/owa/tasari_teklif_sd.sorgu_yonlendirme?d_yy=999&taksim_no=0&teklif_sicil=0&y_d_d_k=0&esas_no=&genel_evrak_tarihi_basla=&genel_evrak_tarihi_bitis=&metin_arama=&icerik_arama=